Ўзбекистон республикаси ички ишлар вазирлиги а к а д е м и я



Download 4,7 Mb.
Pdf ko'rish
bet101/146
Sana25.02.2022
Hajmi4,7 Mb.
#309795
1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   146
Bog'liq
Dinshunoslik asoslari. o'quv qo'llanma

-
135
-


ган. М еҳнат одам учун о ғи р юк, изтироб келтирувчи сабаб- 
лардан бирига ай лан ган . Одам бирлам чи гуноҳ қилганидан 
кейин моддий б о р л и ққа таби и й ҳукм ронлик ҳуқуқидан м а \-
рум қилинган, м еҳнат эса ун и н г илгариги м авқеи н и ти клаш
воситасидир.
И нсон ўз м еҳнати би л ан худонинг моддий оламдаги я р а ­
тувчилик ф ао л и яти н и давом эттиради. М еҳнат орқали киш и 
наф ақат яратилган д у н ён и н г янги м анбалари ва қадри ятла- 
р и н и каш ф этади, б алки худога яқинлаш ади. М еҳнат к и ш и ­
ни н г халос бўлиш ига кўм аклаш ади. Қ исқача айтганда, меҳ- 
н атн инг инсон ҳаётидаги аҳам иятига ч ерк овн и н г ян ги ч а му­
носабати иш лаб ч и қи л ган .
К атолицизм да р асм и й д о ктр и н а би лан бирга и ж ти м ои й - 
и қгисод ий ва и ж ти м о и й -с и ёс и й м уам моларни ҳал эти ш н и н г 
муқобип йўлларини т а к л и ф қиладиган кўплаб м азҳаблар м ав­
жуд. Улар д и н н и н г си ёсат ва сиёси й ҳаётга б етараф ли ги н и
тан қ и д қилиб, иж ти м о и й тараққи ётга хизм ат қиладиган д и ­
ни й м аф курани и ш лаб ч и қ и ш н и такли ф этади. Зеро , бундай 
қараш лар тараф дорлари ҳозирги даврда ч ер к о вн и н г м оҳия- 
ти ў згар ган ли ги н и , ў тм и ш д а д и н куч и ш латувчи и н ститут 
си ф ати д а эк с п л у ат а то р с и н ф л а р би л ан ҳ а м к о р л и к қи л ган
бўлса, ҳозирги д авр д а у к и ш и л ар н и халос қилувчи и н сти - 
тутга ай л анганли гини қай д этадилар. Ш у боис у н и н г си ёси й
м аф кураси ч ер к о вн и н г мавжуд иж тим оий тузум лардан мус- 
тақи лли ги н и акс этти р и ш и керак.
Хулоса қилиб ай тган д а, като л и к черкови х р и с ти а н л и к ­
н и н г етакчи й ў н алиш лари дан бири сиф атидаги аҳам и яти н и
сақлаб қолди. У н и н г тарки б и д аги расмий ва мухолиф йўна- 
л и ш л ар иж тим оий ҳаётдаги турли м анф аат ва эҳтиёж ларни 
тў л и қр оқ иф одалаш га ёрдам бермоқда.
Х ристианликда, к ато л и к черкови билан б и р вақтда п ра­
вославие йўналиш и вужудга келган. П равославие Ғарбий Рим 
и м п ери яси д аги д ан к е с к и н ф а р қ қиладиган и ж т и м о и й -с и ё- 
сий ва маданий муҳитда ривож ланган. В изантияда м арказ­
лаш ган давлат ҳ о к и м и я ти н и н г кучли бош қарув ти зи м и Ғар- 
бий Рим им п ери яси қулаганидан кейин ян а у зо қ вақт д а в о ­
мида сақланиб қолган. Д авлатга им ператор раҳбарли к ки л-
136 -


ган. И м ператор чекланм аган ҳоким иятга эга бўлиб, унга К онс­
та н т и н о п о л ь чер кови ҳам бўйсунган. Ч ер к о в давлат ап п а- 
р а ти н и н г та р к и б и й қи см и га а й л ан т и р и л ган ва у и м п ер и я 
м анф аатларига хизм ат қилган.
Ш а р қ и й Р и м и м п е р и я с и ҳ у д у д и д а қ а д и м ги м а д а н и й
м а р к а зл а р н и н г м авж уд ли ги К о н с т а н т и н о п о л ь ч ер к о ви д ан
м устақил ч е р к о в л а р н и н г аж р ал и б ч и қ и ш и га ш ар т-ш ар о и т 
яратган. 111—IV асрларда Ш арқи й Рим им п ери яси ҳудудида 
К он стан ти н о п о л ь ч еркови дан таш қрри , А лександрия (М иср), 
А нтиохия (С урия), И ерусалим (И ср о и л ) каби мустақил чер­
ковлар пайдо бўлган ва ундаги б ўли н и ш ж араён и кейинги 
даврларда ҳам давом этган.
Ш ар қи й Рим (В изанти я)да м устақил ч ерковларн и н г мав­
жудлиги бу ерда асло д и н и й -с и ё с и й м арказ йўқлигини ан г­
латм ай д и . XI аср гач а В и зан ти я и м п ер и я си Ш а р қ н и н г эн г 
қудратли д авлатларидан бири бўлган. К он стан ти н оп о л ь чер­
кови им перия ҳудудидаги мустақил ч ерковларн и вақги н ча- 
л и к бўйсундириб, х р и сти ан л и к н и н г м арказига даъвогарлик 
қилиб , Рим папасига қарш и кураш о л и б борган.
Ш арқий черков расм ан гр ек -к аф о л и к черкови деб атал­
ган. «Черков» атам асига «каф олик» сўзи н и н г қўш иб иш лати- 
л и ш и д ан , у н и н г ўз эъти қод и н и католицизм каби жаҳон д и - 
н и га а й л а н т и р и ш га и н т и л г а н л и г и н и к ў р и ш и м и з м ум ки н . 
Ю қорида қайд эти л га н и д ек , Ш а р қ и й Рим и м п ер и яси д аги
вазият там оман бош қача бўлган. И слом давлатларининг қаттиқ 
сиқуви и м п ер и ян и сиёсий ва и ктисодий жиҳатдан заи ф лаш - 
тирган. Б и р и н -к ет и н унга бўйсундирилган черковлар яна ўз 
м устақиллигини ти клаб олган.
Ҳ озирги даврда 15 та авто кеф ал ь (грекча — 

Download 4,7 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   146




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish