Ўзбекистон республикаси ички ишлар вазирлиги а к а д е м и я

1 Қаранг: 
Васильев 
JI. С. История религий Востока. - М., 1983. - С.86.
2 Введение в культурологию / От. ред. Е. В. Попов. — М., 1996. — С.220.
126 -

---

ё м о н л и к н и ф ар к ^ай б ош л аган , уят н и м ал и ги н и туш унган. 
Ш у боис и н с о н и ят ҳаётида чекси з м уам молар пайдо бўлган. 
Худо уларни бу қи лм иш лари учун ж азолаган: б и ри н чи д ан , 
о д ам л ар ял п и гуноҳкорли кка маҳкум қи ли н ган лар; и к к и н ­
ч и дан , б о қ и й ҳаёт им тиёзи бекор қилинган.
Х р и сти ан л и кд а б ирлам чи гуноҳ оқибатлари дан қугулиш
йўллари кўрсатилган. Бу иш бир неча б осқи чдан иборат. Б и ­
р и н ч и б осқичда И со М аси ҳ ерга кели б, ердаги изтироблари 
ва ўлим и билан бирлам чи гуноҳни ўз зи м м аси га олган. И к ­
к и н ч и босқи чд а И со М асиҳ ерга охиратда я н а қайтиб кел а­
д и , А н ти х р и стн и енгиб аб ад и й ҳаёт, б ах т-саод ат ҳукм ро н
бўлган илоҳий подш оликн и вужудга келтиради. Ш у вақгдан 
б ош л аб , одам ларга б ер и лган «бирлам чи гуноҳ» ж азоси б е­
кор қ и л и н а д и , и и с о н л ар н и н г бахтли ва б о қи й ҳаёт д авр и
б о ш л ан а д и ;
5) 
жаннат ва дўзахга ишониш.
Ж ан н ат ва дўзах — одам ­
л а р н и н г ўлганидан кейин ердаги хулқ-атворларига кўра руҳ- 
лари охиратгача турадиган жой;
6) 
охиратга ишониш.
Х ри сти ан л и к таълим отига б и н о ан , 
о х и р а т б о ш л а н и ш и д а н о л д и н е р га А н т и х р и с т ке л а д и ва 
қи ём ат -қ о й и м бош ланади. О хи р-оқи б атд а И со М асиҳ ерга 
қ ай ти б 
келиб, А нтихристни енгади. Ў лганлар қайта ти р и л а- 
д и , т и р и к л а р ва 
ўлганлар 
қайта 
аж рим қи ли н и б, янги ҳаёт 
б о ш л а н а д и ;
7) 
ах.юқ қоидаларининг диний таълимотдаги катта аҳами-
яти.
Х ри сти ан ли к ахлоқидаги устувор қоидалар худони се­
виш ва я қ и н киш ига бўлган муҳаббатдир. Я қин ки ш и н и се­
виш о д ам н и н г ўз яқин қари н д о ш л ари н и ги н а эмас, балки у 
билан бевосита мулоқотда бўлган одам ларни ҳам севи ш и н и
билдиради. Худо асосий ахлоқий қадри ят саналади ва одам - 
лардаги м ўм и н л и к, ҳақиқатн и излаш , раҳм диллик ва ти н ч - 
л и к с е в а р л и к ф азилатлари улуғланади.
Х р и с т и ан л и к д а (б о ш қ а д и н л ар д аги каби ) д и н и й м ар о ­
си м лар ва б айрам ларга алоҳида эъти бор берилади. Зеро, улар 
орқали к и ш и л ар онгида худога и ш он ч , эъти қод м устаҳкам- 
л а н ад и , ў зар о ш ;оҳий м ун о саб атл ар ўрн ати л ад и . К и ш и л а р
онги га ҳисси й -об разли таъ си р эти ш б и л ан д и н и й таъли м от
127

---

м устаҳкам ланган ва авлоддан -авлодга ўтказиб келинган. М а- 
с а л а н и н г м у р ак к аб л и ги ш у н д ак и , х р и с т и а н л и к н и н г м а р о ­
си м ва б ай р ам л ар и у зо қ вақт д аво м и д а ш акл л ан ган ва бу 
ж араён ундаги турли йўналиш ва о қи м л ар н и н г вужудга ке­
л и ш и билан б и р вақтда ам алга ош ган. Ш у боис х р и сти ан ­
л и к н и н г м аросим ва б ай рам лари м асаласига й ўн али ш лари - 
ни таҳлил қи л ганда тўхталиш м ақсадга м увоф и қ бўлади.