Ўзбекистон республикаси халқ таълими вазирлиги тошкент вилоят давлат педагогика институти ж. Ҳасанбоев, Ҳ. Сарибоев, Г. Ниёзов

Таълим муассасаларида меҳнат таълими ва тарбиясини олиб
бориш махсус дастур асосида амалга оширилади. Меҳнат таъли-
ми дастури намунавий хусусиятга эга. Унда мактаб, ўқитувчи ва
ўқувчилар меҳнат фаолиятини баҳолаш бўйича таълим ва тарбия
натижаларига нисбатан давлатнинг минимум (энг қуйи) талабла-
ри акс этади.
Меҳнат тарбияси жараёнида бу борадаги билим, кўникма ва
малакаларга эга бўлиш мақсаднинг ўзи ва педагогик фаолиятнинг
якуний маҳсули эмас, балки энг муҳим инсоний лаёқат - меҳнат
қилиш лаёқатини ривожлантириш учун восита ҳисобланади. Шу
боис бугунги куннинг талаби меҳнат таълимини ташкил этишда
репродуктив методлар ролини камайтириб, юксак даражадаги
мантиқий фикрлаш ҳамда яратувчанлик асосини ҳосип қилувчи
фаол тадқиқот методларидан фойдаланиш ҳисобланади.
Меҳнат таълими ва тарбиясини ташкилий шаклларини ўқитув-
чилар ўқувчиларнинг ёш, психологик хусусиятлари ҳамда маҳал-
лий шарт-шароитлардан келиб чиққан ҳолда танлайдилар. Меҳ-
нат тарбиясини йўлга қўйишда шундай шакл ва методлардан фой-
даланиш лозимки, натижада меҳнат инсоннинг энг севимли маш-
ғулотига айлансин, шахс меҳнат таълими ва тарбияси юқори ўрин-
га қўйилиши лозим, оқибатда шахс қўлга киритилган меҳнат му-
ваффақиятидан қувониш, ўз қадр-қимматини англаш ҳамда ўз
меҳнатидан ғурурланиш туйғуси қарор топсин.
Меҳнат тарбиясига нисбатан янгича ёндашиш ўқувчилар то-
монидан эгалланган билимларни амалиётда қўллай олишларини
таъминлашга олиб келади. Бугунги кунда меҳнат тарбиясининг
таркибий тузилмаси ҳам ўзгармоқда, у ўзида техника ва техноло-
гияларни тушуниш (тасаввур қилиш), амалий вазифаларни ҳал
этиш кўникмаси ҳамда ҳолатларини ифода этади.
Меҳнат тарбиясини самарали ташкил этишда синфдан ва мак-