Ўзбекистон республикаси фанлар академияси

Литература 
1.
Скопец З.А., Хабиб Р.А. Преподавание геометрии в 9-10 классах. Сборник статей (1980) 
2.
Саранцев Г.И. Сборник задач на геометрические преобразования. Подобие плоскости в 
задачах. — М.: Просвещение, 1981. — 112 с. 

---

325 
3.
3.Погорелов A.B. Геометрия: учеб. для 7-11кл. общеобразовательных учреждений / A.B. 
Погорелов. — М.: Просвещение, 2000. 383 с. 
4.
Колмогоров А.Н. Геометрические преобразования в школьном курсе геометрии // 
Математика в школе. — 1965. — №2. — С. 25-29. 
 
ТАЪЛИМ ТИЗИМИДА ИННОВАЦИОН ТЕХНОЛОГИЯЛАРНИНГ ЎРНИ ВА РОЛИ 
Ё.М.Удаева
Хоразм вилоят Хива туман 8-умумий ўрта таълим мактаби ўқитувчиси. 
Буюк маърифатпарварнинг бу сўзлари XX аср бошларида мамлакатимиз учун қанчалар 
муҳум ва долзарб бўлган бўлса, ҳозирги кунда биз учун ҳам шунчалик, балки ундан ҳам кўра 
муҳим ва долзарбдир.
1997 йил Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг IX сесиясида биринчи 
Президентимиз И.А. Каримов “Таълим тўғрисида”ги қонун ҳамда “Кардрлар тайёрлаш бўйича
миллий дастур тўғрисида” қонунларни кўриб чиқди ва бу қонун “Мустақиллигимизнинг, 
бугунги ва эртанги ҳаётимизнинг кафолати ҳисобланади” -деган эди. Бу қонунлар таълим-
тарбия тизимини тубдан ўзгартириш, уни янги замон талаби даражасига кўтариш, баркамол
авлод келажагига қаратилганлиги билан муҳим қонун ҳисобланади.
Таълим-тарбия тизимининг бугунги кундаги асосий вазифаси, ўсиб келаётган
ёшларни ватанпарвар, замонавий билим, кўникма ва малакаларни ўзлаштирган ҳамда
жамиятда ўз муносиб ўрнини эгаллашга қодир бўлган комилликка интиладиган баркамол
авлодни вояга етказишдир. Шу ўринда бугунги кунда муҳим аҳамиятга эга бўлган инновация 
сўзига тўхталиб ўтсак Инновация сўзи – бу янгилик киритаман деган маънони англатади.
Демак дарс ўтиш жараёнида дарсга янгилик киритиш муҳим аҳамиятга эгадир. 
Халқимизнинг эзгу мақсадларини рўёбга чиқариш йўлида, бугунги кунда, 
юртбошимиз раҳнамолигида таълим-тарбия сифати ва самарадорлигини замон талаблари
даражасига кўтариш давлат сиёсатининг устувор йўналишларидан бирига айланди. Бунинг 
учун давлат умуммиллий дастури доирасида барча шаройитларни яратиб бермоқда.
Бугунги кунда илм-фан, техника ва ишлаб чиқариш соҳаларининг тез суръатларда
жадаллик билан ривожланиши барча таълим муассасаларида таълим-тарбия сифатини 
мазмун жиҳатидан янги босқичга кўтаришни талаб этмоқда. Бу ўз ўрнида ўқитувчилар 
зиммасига янада юксак маъсулият ва вазифаларни юклайди. Негаки, рад этиб бўлмайдиган
бир ҳақиқат бор - қилинган барча саъйи-ҳаракатлар охир-оқибат ўқитувчи меҳнати орқали
ўз натижасини намоён этади. 
Юқоридаги фикрларни инобатга олган ҳолда дарс ишланма тузишда “мева териш” 
ўйини, “ақлий ҳужум”, “кластер” методлари ва қизиқарли, чизмали тестлардан фойдаланилса 
мақсадга мувофиқ бўлади. “Мева териш” ўйини, “Кластер” методларини Power Point дастури 
орқали таёрланиб намойиш этиш орқали ўқувчиларда компютер техникасидан самарали ва 
унумли фойдаланиш ҳақидаги тасаввурларини шакиллантириб боради. 
Ўқитувчининг нутқи кўргазмалиликка кўмаклашса, кўргазмалилик ўқитувчи нутқига
кўмаклашади. Кўргазмалилик ўқитиш жараёнида билимлар манбаи ҳисобланади. Таълим-
тарбия жараёнида ўқитишни ҳаётга боғлаб, кундалик воқеалар, дунё янгиликлари, фан-
техника янгиликлари билан узвий равишда бойитиб олиб борилса янада самарали бўлади
ва ўқувчиларни қизиқишлари, мустақил билим олишга интилишлари кучайиб боради. Бунинг 
учун ўқитувчи тинимсиз изланиши, ўқувчилар билан тиллашиши, дилдан суҳбатлашиши, 
ҳамда мактаб ва оила ҳамкорлигини йўлга қўйишни биринчи вазифа қилиб қўймоқ зарур. Ота-
оналар билан ишлаш, улар билан узвий алоқада бўлиш ўқувчиларни дойимий назоратда 
бўлишларини таминлайди. Ўқувчилар дарсларда ўз фикрларини ўртоқларига баён этишини, 
ўқитувчи таъминлаб бермоғи зарур, чунки келажакда ҳам ўз тенгдошларига, ён
атрофдагиларга ўз фикрини айта олиши, эркин фикрлаши, мактабдан бошланади.