Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти шорахметов шоакбар шорустамович

365-м о д д а. Аpиза беpиш муддатини ҳисоблаш


Аpиза беpиш муддати:
1) ушбу Кодекснинг 362-моддаси 1-бандида назарда тутил­ган ҳоллаpда – иш учун жиддий аҳамиятга эга бўлган ҳолатлаp очилган кундан эътиборан;
2) ушбу Кодекснинг 362-моддаси 2 ва 3 – бандларида назарда тутилган ҳоллаpда – суднинг ҳукми қонуний кучга киpган кундан эътиборан;
3) ушбу Кодекснинг 362-моддаси 4-бандида назарда тутил­ган ҳоллаpда – қайта кўpилаётган ҳал қилув қаpоpига, ажpим ёки қаpоpга асос бўлган ҳукм, ҳал қилув қаpоpи, ажpим ёки қаpоpга мазмунан қаpама-қаpши бўлган суд ҳукми, ҳал қилув қарори, ажрими, қарори қонуний кучга кирган кундан ёхуд бошқа органнинг ана шундай қаpоpи чиқаpилган кундан эътиборан ҳисобланади.

Қонуний кучга кирган суднинг ҳал қилув қарори ва ажримлари­ни назорат тартибида қайта кўриш учун ариза берувчи шахслар уч йил муддат ичида ариза бермаган тақдирда аризалар кўрилмай қолдирилади. Янгидан очилган ҳолатлар бўйича қарорларни қайта кўриш эса, бу жиҳатидан ҳам фарқланиб, унда фақат кўрсатилган ҳолатлар, суд ҳукми, давлат бошқаруви органларининг тегишли актлари (қарорлари) бўлгандагина янги очилган ҳолат асосида суд қарорини қайта кўриш мумкин бўлади.

Айниқса, шарҳланаётган ушбу қоиданинг 2 ва 3-бандларига эътибор бериб, уларни амалиётга татбиқ этишда ноқонуний, асос­сиз ёки адолатсиз қарор чиқаришга сабаб бўлган ҳолатлар, яъни гувоҳнинг била туриб берган ёлғон кўрсатуви, экспертнинг била туриб берган ёлғон хулосаси, атайин нотўғри қилинган таржима, қалбаки ҳужжатлар ёки ашёвий далиллар, шунингдек, илгари ишда иштирок этган шахсларни, айрим ҳолларда судьяларнинг фуқаро­лик ишини кўришда содир этган жиноий ва бошқа ҳаракатлари кейинчалик судда кўрилиб, иш юзасидан ҳукм қонуний кучга киргандан сўнг янги очилган ҳолатлар бўйича ҳал қилув қарори, ажрим ва қарорлар қайта кўрилади ва ариза бериш муддати ҳам шу вақтдан бошланади.
Булардан ташқари, янги очилган ҳолатлар бўйича ишни қайта кўриш учун ариза бериш муддатини ҳисоблаш учун муқаддам иш кўрган суднинг қарорларига қарама-қарши бўлган суд ҳукми, ҳал қилув қарори, ажрим ёки қарори қонуний кучга кирган кундан ҳисобланади, шунингдек, давлат бошқаруви органлари ҳам олдинги суд қарорига қарама-қарши қарор чиқарган кундан муддат ҳисоб­лана бошлайди.