Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти шорахметов шоакбар шорустамович

308-м о д д а. Ишни ҳал қилиш


Ишни кўpгач, суд ҳал қилув қаpоpи чиқаpади. Башарти, аризани қаноатлантирса, суд ўзининг ҳал қилув қарорида йўқолган ҳужжат ҳақиқий эмаслигини кўpсатади. Бу ҳал қилув қаpоpи аpз қилувчига омонатни ёки ҳақиқий эмас деб топилган ҳужжат ўpнига янгисини беpиш учун асос бўлади.
1. Тақдим этувчига деб берилган ҳужжатлар йўқолган ишлар бўйича ҳуқуқларни тиклашга оид аризани мазмунан кўриб ҳал этиш юзасидан суд томонидан чиқариладиган қарор ФПКнинг 203, 223-моддалари асосида лекин айрим хусусиятларини эътиборга олган ҳолда чиқарилади. Алоҳида тартибида кўриладиган бундай турдаги ишлар бўйича суд тақдим этувчига деб берилган ҳужжатни йўқотганлик фактини аниқлаш ҳақида ҳал қилув қарорини чиқариш билан уни ҳақиқий эмас деб топишдан иборатдир.
Юқорида кўрсатилганидек, суд ҳал қилув қарорини маслаҳат­хонада чиқаришида тўпланган далилларга баҳо бериш билан унинг қисмларини аниқ ва тўлиқ ёзилиши талаб этилади. Айниқса, ҳал қилув қарорининг асослантириш ва хулоса қисмларида: ҳужжат­нинг номи ва алоҳида белгилари, пул маблағлари қўйилганлиги ҳақида, қимматли қоғозлар ёхуд давлат заёми облигацияларини сақлаш учун топширилган банк томонидан берилган ҳужжатнинг вақти, сумма миқдори, қолдиқда қанча суммаси қолганлиги, ҳисоб вароғининг сони ва бошқалар батафсил ёзилиши уларни бошқа ҳужжатлардан ажратиш учун имконият туғдиради.
Агар, суд мазкур ишни кўргандан сўнг аризани қаноатланти­риш тўғрисида ҳал қилув қарорини чиқарган тақдирда йўқолган ҳужжатнинг ҳақиқий эмаслиги асосланган ҳолда кўрсатилиши лозим.
Суднинг ҳал қилув қарори йўқотилган ҳужжатни ўрнини қоп­ламаса-да, арз қилувчига омонатни ҳақиқий эмас деб топилган ҳисобланиб, ҳужжат ўрнига янгисини бериш учун асос бўлиши мазкур қоиданинг мазмунини ташкил қилади.
Агар иш ФПКнинг 308-моддасига асосан ҳал қилинишида омонат ёки қимматликлар суднинг тақиқловчи чоралари олиниши­дан муқаддам тегишли муассаса томонидан берилган бўлганлиги ёки аризачи кўрсатган йўқолган ҳужжатларнинг алоҳида белгилари уни аниқлашга етарли эмаслиги маълум бўлса, суд аризачига омо­натни қайтаришни ёки ҳақиқий эмас деб топилган ҳужжат ўрнига янги ҳужжат бериш вазифасини тегишли муассасага юклатишни рад этади.¹