Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти шорахметов шоакбар шорустамович

328-м о д д а. Ишни шикоят (протест) билан бирга олгандан
сўнг апелляция инстанцияси судининг
ҳаракатлари


Апелляция инстанцияси суди зарур ҳолларда:
1) ишда иштирок этувчи шахсларга шикоят ёки протест юзасидан тушунтириш (эътироз) беришни ёки протест келти­ришни тавсия қилади. Тушунтириш (эътироз), шунингдек уларга илова қилинган ҳужжатлар ишда иштирок этувчи шахсларнинг сонига мутаносиб миқдорда нусхалари билан тақдим этилади. Бу нусхаларни суд ишда иштирок этувчи шахсларга топширади;
2) ишда иштирок этувчи шахсларнинг илтимосномаси ёки ўзининг ташаббуси билан далилларни талаб қилиб олади.


1. Ушбу шарҳланаётган моддада ФПКнинг 327-моддаси мазму­нининг бир мунча ифодалагани кўринади. Бироқ, ушбу моддада амалга ошириладиган айрим процессуал ҳаракатлар биринчи инс­танция судига эмас, балки апелляция инстанцияси судига тегишли бўлиб, ҳал қилув қарори устидан берилган шикоят, келтирилган протестни юқори суд, масалан, апелляция инстанцияси суди олгандан кейин амалга ошириладиган айрим процессуал ҳаракатлар назарда тутилган.
Айрим Мустақил Ҳамдўстлик Давлатларининг ФПКларида, масалан, Россия Федерацияси ФПКсининг 327-моддасида ишни апелляция инстанцияси суди олгандан кейин бажарадиган ҳаракат­лар қаторига ишда иштирок этувчи шахсларга апелляция инстан­циясида ишни кўриш вақти ва жойи ҳақида маълум қилиши бел­гиланган. Шунга кўра, бундай ҳаракатларни апелляция судлари­нинг ваколатига берилганлигини, бундай ваколатларнинг қайси бири амалиётда афзал эканлигига эътибор бериш ва таҳлил қилиш лозим.
2. Апелляция инстанцияси суди ўзига берилган ваколат доира­сида иш тутиб, қуйи судларнинг чиқарган ҳал қилув қарорлари, ажримларини қанчалик қонуний, асосли, адолатлилигини текшири­ши лозим. Бунга кўра, моддий ҳуқуқ нормаларини (фуқаролик, оила, меҳнат, уй-жой ва ҳ.к.) тўғри татбиқ қилинганлигини, шу­нингдек, уларни тегишли далиллар билан асослантирилганлигини ва булар ҳал қилув қарори (ажрим)да қай даражада ўз ифодасини топган­лигини текшириши лозим.
3. Апелляция инстанцияси судида иш кўриш тартиби биринчи инстанция судида иш кўриш қоидалари асосида кўрилиб, иш тўлиқ кўрилиши туфайли суд ишда иштирок этувчи шахсларнинг илти­мосномалари ёки ўзининг ташаббуси билан янги далилларни талаб қилиб олишга ва уларни атрофлича таҳлил қилишга ҳақлидир.
Шу боисдан ҳам апелляция инстанцияси суди томонидан биринчи инстанция судининг ҳал қилув қарори бўйича шикоят (протест) келтирилган қисми ва умуман шикоят қилинмаган қисми, шикоят бермаган шахсга тегишли қисмларини ҳам тўлиқ кўриши қонунда ўз ифодасини топган.