Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти шорахметов шоакбар шорустамович

19-боб. СИРТДАН ҲАЛ ҚИЛУВ ҚАРОРИ ЧИҚАРИШ


224-м о д д а. Суд мажлисига жавобгар келмаганлигининг
оқибатлари


Суд мажлисининг вақти ва жойи тўғрисида тегишли тар­тибда хабардор қилинган жавобгар суд мажлисига келмаган тақдирда, даъвогар эътироз билдирмаса, иш сиртдан иш юри­тиш тартибида кўрилиши мумкин. Ишни бундай тартибда кў­риш ҳақида суд ажрим чиқаради. Жавобгар тегишли тартибда хабардор қилинганлиги ҳақида ишда маълумот бўлиши лозим.
Суд мажлисига барча жавобгарлар келмаган тақдирда иш сиртдан иш юритиш тартибида кўрилиши мумкин.


1. Фуқаролик процессуал қонунчилигида сиртдан ҳал қилув қарорларини чиқариш тартиби янги институт бўлиб ҳисобланади.
Ўзбекистон Республикасининг амалдаги Фуқаролик процессуал кодекси қабул қилингунга қадар суд амалиётида фуқаролик иш­ларини сиртдан кўриб, ҳал қилув қарори чиқарилмаганлигини таъ­кидлаб ўтиш жоиз. Ўзбекистон мустақилликка эришиб, дунё ҳам­жамиятлари ўртасида ўзининг муносиб ўрнини эгаллаши туфайли қонун ижодкорлиги масалаларида ҳам тараққий этган давлатларниг тажрибаларидан фойдаланиш мақсадга мувофиқлиги ҳеч кимга сир эмас. Шу маънода фуқаролик ишларини сиртдан кўриб ҳал этиш ҳозирги қатор хорижий давлатларда, шу жумладан, Россия Федера­циясида ҳам амалга оширилмоқда.
Сиртдан иш кўриш институтининг киритилишидан мақсад, фуқаролик процессида тортишувчилик принципининг қўшимча равишда кафолатланишини мустаҳкамлаш, тарафларнинг ҳаракати (ҳаракатсизлиги) учун жавобгарлик даражасини ошириш, низоли масалани ҳал этишни тезлаштириш, шунингдек судьяларнинг их­тиёрида бўлган ишларни мазмун моҳиятини йўқотмасдан, белги­ланган вақтда кўриб ҳал этиш билан манфаатдор шахсларнинг қонуний ҳуқуқларини ҳимоя қилишдан иборат.
Бундан ташқари, сиртдан иш кўриш ва ҳал қилув қарорини чиқариш учун оддий ва ихчам процессуал ҳаракатларни амалга оширишда фойдаланиш имконияти юзага келади.
Сиртдан ҳал қилув қарорини чиқариш учун иккита шарт вужудга келган бўлиши керак.