«Ўзбекистон давлати ва ҳУҚУҚи асослари» (8-синф) дарслиги бўйича саволлар ва жавоблар

«Мутлақ монархия» ва «чекланган монархия»нинг фарқи ҳамда умумий томонларини санаб беринг.

Жавоб: Агар монарх ўз давлатини бошқаришда унинг бошқаруви бошқа бирон бир идора билан чекланмаса, бундай монархия мутлақ монархия дейилади.Агар монархнинг ҳукмронлиги конституцияга таянувчи бирон-бир идора билан чекланган бўлса, бундай монархия чекланган, конституциявий,пар ламент бошқаруви шаклидаги монархия бўлади (масалан, Буюк Бри тания, Дания, Норвегия, Швеция).

34. 
    Темурийлар давлатчилигида бошқарув қандай асосда йўлга қўйилган эди?
    

Жавоб: Буюк Соҳибқирон Амир Темур ва Темурийлар даври давлат бошқаруви ва ҳуқуқ нинг ривожланишида янги давр бўлган. Амир Темур давлат бошқаруви соҳа сида ўтмишда мавжуд бўлган сиёсий бошқарув тажрибаларидан кенг фой далана олган. Унинг тарихдаги хизмати шундан иборатки, у давлатчиликнинг бошқарув тизи ми, ички ва ташқи сиёсатининг тартиб-қоидалари, ҳуқуқий асосларини янги тарихий шаро итда такомиллаштирди. Давлат бошқаруви тизими ислом қонун-қоидаларига асос ланган. Қозилар шахсан Амир Темурнинг ўзига ҳисобот бериб турган. Темур қатъий тартиблар ва қонунларни ўз тузукларида ифодалаган.

35. 
    Давлат бошқарувининг республика шаклнинг моҳияти ва белгиларини айтиб беринг.
    

Жавоб: «Республика» сўзи юнонча «умумий иш» маъносини билдиради.
Республика шаклидаги бошқарувга эга бўлган давлат нинг асосий белгилари қуйидагилардан иборат:ҳокимият олий идораларининг сайлаб қўйилиши; ҳокимият ваколатларининг тақсимланиши;ҳокимият олий идораларининг ўз қарорларини сайланган муддати давомида қабул қилиши; одил судловни амалга оширувчи идора бўлган судлар обрўсининг ортиши;фуқароларнинг давлат ишларини бошқаришда иштирок эта олиши.
Республикалар президентлик республикаси ва парламентар республика турларига бўлинади.

36. 
    Президентлик республикаси ва парламентар республиканинг фарқлари ҳамда умумий томонларини санаб беринг.
    

Жавоб: Президентлик республикасида давлатни бевосита халқ сайлайдиган ва жудакенг ваколатларга эга бўлган Президент бошқаради. У ижро ҳокимиятининг бе восита бошқарувчиси ҳисобланади.Президентлик республикасига яққол мисол қилиб АҚШ, Бразилия, Аргентинава Мексика давлатларини келтириш мумкин. Парламентар республикада давлат бошлиғи – президент сайланувчи мансабдор шахс бўлиб, асосан, парламент томо ни дан сайланади.Парламентар республикага яққол мисол қилиб Италия, Германия, Португалия, Греция, Ирландия ва Ҳиндистон давлатларини келтириш мумкин.

37.