«Ўзбекистон давлати ва ҳУҚУҚи асослари» (8-синф) дарслиги бўйича саволлар ва жавоблар

Давлатнинг ибтидоий, уруғчилик жамиятидан ажратиб турадиган белгилари нималардан иборат?

Жавоб: Давлатнинг ибтидоий, уруғчилик жамиятидан ажратиб турадиган белгилари қуйидагилардан иборат:

• 
  давлат пайдо бўлган жамиятда фуқаролар маълум бир ҳудудга бирлашади;
  
• 
  давлат ўз фаолиятини амалга ошириши учун мураккаб тизимдан ташкил топган бошқарув аппаратига эга бўлади ва ана шу бошқарув тизими ёрдамида ўзининг барча фуқаролари учун мажбурий бўлган давлат ҳокимиятини амалга оширади;
  
• 
  давлат ҳокимиятни тўлақонли амалга ошириш учун қонунлар ва турли норматив ҳужжатлар қабул қилади. Яъни, давлат мавжуд бўлган жойда ҳуқуқ ҳам мавжуд бўлади;
  
• 
  ўз фаолиятини юритишга керак бўладиган зарурий харажатлар ўрнини қоплаш учун молиявий манбаларга эга бўлади. Солиқлар ва бошқа тўловлар жорий қилади ва уларни йиғади. Яъни ўз бюджетига эга бўлади;
  
• 
  давлат ўз фаолиятини тўлақонли тарзда амалга ошириши учун ўз суверенитетига (мустақиллигига) эга бўлиши лозим. Демак, давлат ўзига хос белгиларга эга. Агар уларнинг бирортаси мавжуд бўлмаса, биз бундай ташкилотни давлат дея олмаймиз;
  
• 
  давлат – мажбур қилиш кучига, яъни ҳокимиятга эга бўлган,ўз фуқаролари, шунингдек, ҳудудида истиқомат қилувчи барча инсонларнинг манфаатларини ҳимоя қиладиган, бошқа давлатлар билан сиёсий, иқтисодий, маданий алоқаларни амалга оширадиган мустақил сиёсий ташкилотдир.
  

15. 
    Давлат ва жамият тушунчаларининг умумий ва фарқли томонларини айтиб беринг.
    

Жавоб: Ҳуқуқшунослик фанида «давлат» ва «жамият» тушунчалари мавжуд.Аммо давлат билан жамият тушунчалари бир хил эмас. Давлат – жамиятнинг шаклланган сиёсий институти. Жамият тараққиётининг етуклашган муайян даврида пайдо бўлган. Шундай экан, жамият қандай бўлса, давлат ҳам шундай бўлади ва аксинча. Жамият ўз ривожида қандай босқичлардан ўтса, давлат ҳам шунга мутаносиб тарзда ўзгариб, такомиллашиб бораверади.

16.