«Ўзбекистон давлати ва ҳУҚУҚи асослари» (8-синф) дарслиги бўйича саволлар ва жавоблар

Инсон ҳуқуқ ва эркинликларини кафолатлари бош қомусимизнинг қандай нормалари билан белгилаган?

Бош қомусимизнинг 20-моддасида белгиланганидек, фуқаролар ўз ҳуқуқ ва эркинликларини амалга оширишда бошқа шахсларнинг, давлат ва жамиятнинг қонуний манфаатлари, ҳуқуқлари ва эркинликларига путур етказмасликлари шарт эканлигини белгилаб, мазкур модда билан фуқароларнинг инсон ҳуқуқ ва эркинликларини қонун билан кафолатлаган.
Конституциянинг X боби инсон ҳуқуқлари ва эркинликларининг кафолатларига бағишланган бўлиб, унинг 43-моддасида белгиланганидек, Давлат фуқароларнинг Конституция ва қонунларда мустаҳкамланган ҳуқуқлари ва эркинликларини таъминлайди.
Ҳар бир шахсга ўз ҳуқуқ ва эркинликларини суд орқали ҳимоя қилиш, давлат органлари, мансабдор шахслар, жамоат бирлашмаларининг ғайриқонуний хатти-ҳаракатлари устидан судга шикоят қилиш ҳуқуқи кафолатланади (44-модда). Вояга етмаганлар, меҳнатга лаёқатсизлар ва ёлғиз кексаларнинг ҳуқуқлари давлат ҳимоясидадир (45-модда). Хотин-қизлар ва эркаклар тенг ҳуқуқлидирлар (46-модда).

7. 
   «Ижтимоий адолат» деганда нимани тушунасиз?
   

Жавоб: Ижтимоий адолат – бу сиёсий қарашлари, жинси, миллати, тили ва диний эътиқодидан қатъи назар, қонун олдида барча фуқароларнинг тенглигини таъминлашдир.
Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 18-моддасида белгиланганидек, Ўзбекистон Республикасида барча фуқаролар бир хил ҳуқуқ ва эркинликларга эга бўлиб, жинси, ирқи, миллати, тили, дини, ижтимоий келиб чиқиши, эътиқоди, шахси ва ижтимоий мавқеидан қатъи назар, қонун олдида тенгдирлар.
Имтиёзлар фақат қонун билан белгиланиб қўйилади ҳамда ижтимоий адолат принципларига мос бўлиши шарт.

8. 
   Шахс тушунчасига таъриф беринг?
   

Жавоб: Шахс деганда ўзига хос хусусиятлар, хоҳиш-истаклар, орзу ва интилишлар, билим, кўникма, малакаларга эга, маънавий дунёси бой бўлган инсон тушунилади.

9. 
   «Инсон капитали» деганда нимани тушунасиз?
   

Жавоб: Кишининг етарли даражадаги ақл-идрок, билим, заковат, куч-қувват, тажриба, касбий маҳорат, илмий салоҳият, жисмоний ва маънавий саломатлик кабиларига эга бўлишидир.
Инсон капиталининг асосий ташкил этувчилари бу инсоннинг маънавий бойлиги яъни, инсоннинг дунёқараши, хулқи, одоби,маданияти каби руҳий дунёси билан боғлиқ фазилатлари дан иборат.

10.