‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

(N. Toshev)
355-mashq.
G aplar ichidan 
bilan, ham
so‘zlarining qaysi o ‘rinlarda 
bog‘lovchi, qaysi o'rinlarda boshqa yordamchi so‘z vazifasida qo‘llanganini 
aniqlang, undagi farqni tushuntirib bering
1. Kumushbibi endi o ‘n yettini qo'yib, o ‘n sakkizga qadam bosganida, 
bo‘yi ham onasiga yetayozgan, amm o jussasi onasidan ko‘ra to ‘laroq 
k o'rinar edi.
2. M uloyim kishida insof ham, diyonat ham, e ’tiqodga sodiqlik ham, 
vijdon ham , sadoqat ham — hammasi bo'ladi.
3. Ahm ad Yassaviy ko'ngil va til birligini qadrlagan.
4. Binolar qurildi, biroq tadbirkorlik ishlari qanday olib borilmoqda?
5. She’r bilan kuyning hamohangligiga erishmoq zarur.
6
. Ona ba’zan farzandi boshida parvona bo'lardi, ba’zan beshikka bosh 
qo'yganicha uxlab qolardi.
356-mashq.
So'zlashuv uslubida ishlatiladigan 
minan, ommo-lek,
valek, lek, shun-chun
kabi bog'lovchilar ishtirokida gaplar tuzing. So'ngra 
ularni yozma nutq uslubida yozing.
357-mashq.
M atnni o ‘qib, bog‘lovchilami toping, ularni tahlil qiling.
N a m u n a:
Ham dardlik — bir odamning qayg‘u-hasratlariga achinib, o‘zida ham 
qayg‘u hosil qilishidir, lekin quruq hamdardlik foyda bermaydi.
Lekin — bog‘lovchi, teng bog'lovchi, zidlov bog‘lovchisi yakka 
holda qo'llangan, 
2
ta gapni bog‘lash uchun xizmat qilgan.
402

---

1. Aql va farosat quyoshga o'xshaydi, beparvolik tufayli tushish mumkin 
bo‘lgan dog‘larga o ‘rin qoldirmaydi. 2. M ol-u davlatingiz bilan emas, balki 
ilm -hunaringiz, go‘zal xulq-atvoringiz bilan faxrlaning. 3. Birov odob 
o'rgatsa, o ‘rganmagan kishi hayvon, am m o uzr so‘rasa, qabul qilmagan 
kishi shaytondir. 4. Haqiqat tikanli gulga o'xshaydi, shuning uchun ham 
u hidlashni bilmaganlaming bumiga sanchiladi.