Замонавий узлуксиз таълимни рақамлаштириш: педагогика соҳасида

Литература: 
1.
Постановление Кабинета Министров Республики Узбекистан от 
22 декабря 2020 года «Государственные стандарты дошкольного 
образования и воспитания». 

---

555 
2.
Антонова Т. Социальная компетентность ребенка-дошкольника: 
показатели и методы выявления / Т. Антонова // Детский сад от А до 
Я. – 2004. – № 5.
3.
Педагогическая диагностика компетентностей дошкольников. 
Для работы с детьми 5-7 лет / под ред. О. В. Дыбиной. – М.: Мозаика-
Синтез, 2008.
 
TА’LIM JАRАYONIDА OʼQUVCHILАR 
OʼZLАSHTIRISHINI KOMPLEKS TАSHXISLАSH
Rahmonova Z.Ya. - ADU, Umumiy pedagogika kafedrasi katta 
o’qituvchisi
 
Annotatsiya: 
tashxisning asosiy maqsadi oʼquv jarayonini 
samaradorligi bilan bogʼliq holda kechishini oʼz vaqtida aniqlash, baholash 
va tahlil etishdan iborat. Tashxis qilingan natijalarni usul, yoʼllar, 
erishilgan natijalar, yoʼnalishi bilan, oʼqitish natijalarini rivojlanishi, oʼsish 
darajalarini birgalikda qoʼshib oʼrganadi. 
Kalit soʼzlar: 
nazorat, tekshirish, baholash, maʼlumotlar toʼplash, 
tahlil etish. 
 
Tashxis – bu didaktik jarayonni kechishidagan butun xolatni aniqlash, 
uning natijasini aniq belgilashdan iborat. Tashxissiz didaktik jarayonni 
samarali boshqarib, mavjud sharoit uchun eng qulay natijaga erishib 
boʼlmaydi. 
Oʼzlashtirish (oʼrganganlik)ni tashxis qilishni, oqibat, erishilgan natija 
va oʼrganganlik (oʼzlashtirish)ga xam ajratiladi. Oʼrganganlik 
(oʼzlashtirish) ni shuningdek, tashxis qilish davrigacha erishilgan daraja 
sifatida ham qaraladi. Didaktik tashxisning asosiy maqsadi oʼquv 
jarayonini samaradorligi bilan bogʼliq holda kechishini oʼz vaqtida 
aniqlash, baholash va tahlil etishdan iborat. Yuqorida koʼrinib turganidek 
didaktik tashxis, bilimlar, koʼnikma va malakalarni anʼanaviy tekshirishga 
qaraganda kengroq va chuqurroq maʼno kasb etishi bilan ajralib turadi. 
Tekshirish natijalarni faqat qayd etadi, lekin uning kelib chiqish 
sabablarini koʼrsatib bermaydi. 
Tashxis qilingan natijalarni usul, yoʼllar, erishilgan natijalar, yoʼnalishi 
bilan, oʼqitish natijalarini rivojlanishi, oʼsish darajalarini birgalikda 

---

556 
qoʼshib oʼrganadi.Tashxis oʼz ichiga nazorat, tekshirish, baholash, statistik 
maʼlumotlarni toʼplash, ularni tahlil etish, oʼsish darajalarini aniqlash, 
voqealarni keyingi rivojini loyihalashni oladi. Bu oʼrinda biz tashxisning 
ayrim komponentlari boʼlmish nazorat, tekshirish, baxolash, maʼlumotlar 
toʼplash, tahlil etish, oʼsish darajalarini tahlili, oʼsish darajalarini aniqlash, 
loyihalash kabi tushunchalar va ularning oʼzaro bogʼliqlik masalalarni 
koʼrib chiqamiz. 
Baholash – bu maʼlum bir va bir necha raqamlarni oʼlchash, hisoblash 
natijasi emas, balki baholash meʼyoriga berilgan ahamiyat alohida
qiymatga ega. 
Oʼquvchilarning oʼzlashtirganlik darajasini tashxis qilish va nazorat 
qilishni muxim tamoyillari boʼlib obʼektivlik, tizimlilik, koʼrsatmalilik 
hisoblanadi.