Z sh. Shovqiyev, F. N. Oqbo‘tayiev

 
4.7-rasm. Dizelli dvigatelni moylash tizimining umumiy shakli: 
I- moy tagligi, 2 - moy nasosi, 3, 7 va 15 - mos ravishda: reduksion, ra-
diator va to’kish klapanlari, 4 - moy sathini o‘lchash shchupi, 5 - oraliq 
shesterniya. 6 - moy filtri. 8- moy radiatori, 9- moy bosimni avariya signaliza-
tori, 10 - manometr, 
II- kompressor. 12 - turbokompressor vtulkasi, 13 - koromislolar o’qi, 14 
va 19 - taqsimlash va tirakli vallar. 16 - moy quyish bo’g’zi, 17 - asosiy moy 
kanali, 18 - shatun bo’yni bo’shlig’i. 
 
Magistraldan moy oraliq shesternya (5) barmog‘iga keladi. Taqsimlash 
valining bo‘yinlarining biridan moy o‘zgaruvchan oqim bilan blokning vertikal 
kanaliga, kallak kanallari va tashqi naycha orqali koromisloning ichi g‘ovak 
o‘qi (13) bo‘ylab beriladi. Koromislo valining teshigi orqali moy koromislolar 
vtulkasi va shtangalar orqali oqib, taqsimlash vali mushtini va turtkichlarini 
moylaydi. Silindr va porshen devorlari, porshen barmog‘i, taqsimlash shestern-
yalari sachratib moylanadi. Tirsakli valning podshipniklaridan chiqayotgan va 
klapan mexanizmidan oqayotgan moy katta tezlikda aylanayotgan tirsakli 
valning harakati tufayli moyda tomchi ko‘rinishda sachratilib moy tumanini 
hosil qiladi. Moy tomchilari silindr, porshen, taqsimlash vali mushtchalari yu-
zasiga o‘tirib, ularni moylaydi va karter tagligiga oqib tushib, yana o‘z hara-
katini davom ettiradi. 
Porshen barmog‘i shatunni yuqori kallagi teshigidan tushayotgan moy 
tomchilari yordamida moylanadi. Shatun sterjenida kanalga ega bo‘lgan dviga-
tellarda porshen barmog‘i bosim ostida moylanadi. 

---

Moylash tizimining ishi asosiy magistraldagi bosimni ko‘rsatuvchi 
manometr (10) orqali nazorat qilinadi. Ayrim dvigatellarda undan tashqari moy 
haroratini o‘lchaydigan termometr va moy bosimining tushib ketishini 
ko‘rsatuvchi daraklovchi asboblar o‘rnatilgan.