«Yangiyo‘l Poligraf Servise» Tashkent – 2017 A. S. Sagdullaev, V. A. Kosteckiy Áyyemgi dúnya tariyxí

Quday Axuramazdanıń saray 
diwalındaǵı suwreti. 
Persepol
Assuriya
S
oraw hám tapsırmalar
1. Zardushtiyliktiń dáslepki izertlewshisi kim?
2. Orta Aziya aymaǵında zardushtiylik tar-
qalǵan dáwirdi aytıp beriń.
3. Oylap kóriń, ne ushın jaqsılıqqa umtılıw hám 
jaratılıslar hár dayım qádirlenip kelgen?
4. Zardushtiyliktiń qaysı máresimlerin bilesiz?
5. Zardushtiyliktiń muqaddes kitabı «Aves-
to»nıń áhmiyeti nede?
Tayanısh konspekt
Zardusht – jańa dinniń tiykarın salıwshı
Zoroastr – «astrolog»
«Avesto»
qáwimler birlesiwi zárúrligi 
otqa siyınıw
Axuramazda, Mitra, Anaxita, Axriman
Zand – «Avesto»ǵa túsinik 
Jaqsılıq hám Jawızlıq gúresi
jerlew maresimleri ossuariylar
→
→
→
→
→
→
→
B.e.sh. 1-
mıń jıllıqta
zardushtiylik
→
Este saqlań!
Zardushtiy-
lar ómiriniń 
negizgi mánisi 
jaqsılıq is, 
jaqsı sóz hám 
jaqsı pikir-
den ibarat 
bóliwi kerek. 
Insannıń tiy-
karǵı wa zıy pa-
sı eń dáslep 
ádil turmıs tári-
zi esaplanǵan.

---

84
III - BÓLIM 
ÁYYEMGI GRECIYA
Áyyemgi 
Gretsiyanıń 
jıralı jaǵalawları
Áyyemgi Greciya
B.e.sh. I mıń 
jıllıqta greklar 
jaylasqan 
aymaqlar 
shegarası
Krit
Knoss
Rodos o.
Rodos
Knid
Milet
Efes
S
p
arta
Pilos
Messena
Olim
p
iya
Itaka
Miken
Agros
Delf
Fern
Olim
p
 tog‘i
Afina
Marafon
SHIMOLIY YUNONISTON
O‘RTA YUNONISTON
Eretriya
EGEY
 D
ENGIZI
P
ELO
P
ONNES
IONIY
A
 D
ENGIZI
21-§. Antik tariyxınıń baslanıwı
Aymaq hám ondaǵı turmıs
 
Balqan yarım 
atawında hám 
Jer Orta teńizi 
atawlarındaǵı áyyemgi Greciya bolıp tabıladı. 
Arqa tárepinen tısqarı Áyyemgi Greciyanı Jer 
Orta teńizi suwları qorshap turadı.
Greciya aymaǵınıń úshten bir bólegin taw-
lar iyeleydi. Greciyanıń eń biyik tawı 
Olimp
. 
Bul taw eldiń arqa-shıǵıs bóliminde jaylasqan.
Ónimdarlı dalalar tek ǵana alaplarda bol-
ǵan. Tawlar hár qıylı ósimlikler hám puta 
tá riz liler menen qaplanǵan. Grekler ushın 
jú dá qádirli bolǵan iyne japıraqlı toǵaylar 
Greci yanıń arqa tárepinde hám 
Pelopon
-
neste
ósken. Grekler áyyemgi ótken zaman-
larda diyqanshılıq hám sharwashılıq penen 
shuǵıllanǵan.

---

85
Grekler 
dáryada.
Zamanagóy 
súwret
Minoy 
civilizaciyası 
imaratlarınıń 
qaldıqları
Civilizaciyanıń payda bolıwı
Biziń eramızǵa shekemgi II mıń jıllıqta
qubla Greciyanıń hám Krit atawında dáslepki 
qala-mámleketler payda bola basladı: (
Knoss, 
Miken
). Krit atawında civilizaciya ápsanaǵa 
aylanǵan patsha Minos atı menen onı 
Minoy 
civilizaciyası
dep ataǵan. Bunday civilizaciya 
kúshli jer silkiniw hám suw tasqınına sebep 
bolǵan vulkan atılıwı aqıbetinde wayran boldı. 
Kóp ótpey qayta tiklengen
.