Yangi pedagogik texnologiyalar

Доира ичига яширинган ҳарфлар”
 
машғу-
лоти орқали дарс жараёнида ўқувчиларнинг 
ўйлаб топиш, изланиш, фикр юритиш, чаққонлиги, 
топқирлиги ҳисобга олиниб, баҳоланади. Топшириқ 
асосан синф ўқувчиларининг гуруҳларда ишлаши-
шига имконият яратади.
Ўқитувчи бирор бир матнни плакатга, ёки до-
скага ёзиши зарур:
О00оқ қо0 0а00а ё00и 0опл00ан. 0ув000 му-
000ан. Да0000лар 0қ 000им ки00ан. Мў000ар00н 
ту000 чи000и. 0из сову000 0ам, к00ли изғи0000ан 
ҳа0 0ўр00ай0из. И00иқ 0ийи00ар кий00 мак0000а 
бора000.
Айнан тўлиқ матни:
Оппоқ қор ҳамма ёқни 
қоплаган. Сувлар музлаган. Дарахтлар оқ кийим 
кийган. Мўрилардан тутун чиқади. Биз совуқдан 
ҳам, кучли изғириндан ҳам қўрқмаймиз. Иссиқ кий-
имлар кийиб мактабга борамиз.
Топшириқни бажариш жараёнида матнни тан-
лашда ўқитувчининг ўз маҳоратига боғлиқ. Матн 
шеърий матн, бадиий матн, публицистик матн 
бўлиши мумкин. 
Масалан,
ушбу шеърий матнни 
ўқинг, унда сиз Муҳаммад Юсуфнинг 
“
Капала
-
клар”
шеъридан ўзингизга фойдали шеърий сат-
рларни билиб олишга эришасиз.
Г00га қў00а қан000ари 0от000ди,
00изла000 бир000а то0 отм000и,
0ир кун 00ар бир–000лар00 сот000ди
Ка000ак000 одам000дан ме0000он.
Айнан тўлиқ матни:
Гулга қўнса қанотлари ботмайди,
Ожизларим бировга тош отмайди,
Бир кун яшар, бир-бирларин сотмайди
Капалаклар одамлардан меҳрибон. [3].
“Зинапоя” 
ўйин машғулоти
: Бу машғулот 
орқали ўқувчиларнинг унли ва ундош товушлар-
ни билиши, уларни бир-биридан фарқлай олиши 
кўзда тутилган. Бирор матн танланиб доскага 
ёзилади. Шу матннинг ҳар бир сўзига, сўз неча 
ҳарфдан иборат бўлса шунча катакчаларга жой-
лаштирилади. Матн ичидаги ҳар бир сўзни яъни 
(матн 15 сўздан иборат бўлса, 15та қаторга) бир 
қаторга жойлаштирилади, ва ўқувчиларга шу 
яратган катакчалар асосида синфнинг ўнг томон-
да ўтирган ўқувчилар унли жойлашган катакча-
ларни, чап томонда ўтирган ўқувчилар эса ундош 
жойлаштирилган катакчаларни бўяб боришлари, 
яъни унли ва ундош товушларга ажратишлари за-
рур.