Xiv asrdan XX asrning 90-yillarigacha bo’lgan davrda tarbiya, maktab va ta’lim tizimi

XIII asming birinchi yarmida bosqinchilar zulmi tufayli xarobalikka yuz tutgan, qaFalari, masjidlari, madrasalari qarovsiz holda qolgan, me’moriy obidalari vayronaga aylangan, ariqlari ko‘milib ketib, bogiari qurib bitgan Samarqand sohibqiron bobomiz dag‘osi sharofati bilan yer yuzining sayqaliga aylandi. Temuriylar saltanatining markazi va qudratining timsoli boimish bu tabarruk maskan olamning yetti iqlimida ma’lumu mashhur boidi. Jahonning barcha hududlaridan ilm talab, ma’rifat talab insonlar, ahli donishlar Samarqand sari intilganlar. Dunyoning turli mamlakatlaridagi ne-ne savdogarlar Samarqandda boiishini o‘zlari uchun sharaf deb bilganlar.

XVI asming ikkinchi yarmi va XV asrdagi Uyg’onishning manbai, boshlanishi ilk Uyg‘onishga, IX-XII asrlarga borib taqaladi. Chunki XVI asming ikkinchi yarmi va XV asrdagi O‘rta Osiyoning madaniy ko‘tarinkiligi o‘z prinsiplari, xarakteri, yo’nalishi, iqtisodiy bazasi jihatidan IX-XII asrlar madaniyatining davomidir. XIV-XV asrlar madaniyatida Xorazmiy, Farg‘oniy, Forobiy, Ibn Sino, Beruniy asarlarini va ular orqali qadimgi grek ilmini o’rgandilar, ularga sharhlar yozadilar, ulardagi turli g‘oyalarni rivojlantiradilar.

XVI asming ikkinchi yarmi va XV asrdagi Uyg’onishning manbai, boshlanishi ilk Uyg‘onishga, IX-XII asrlarga borib taqaladi. Chunki XVI asming ikkinchi yarmi va XV asrdagi O‘rta Osiyoning madaniy ko‘tarinkiligi o‘z prinsiplari, xarakteri, yo’nalishi, iqtisodiy bazasi jihatidan IX-XII asrlar madaniyatining davomidir. XIV-XV asrlar madaniyatida Xorazmiy, Farg‘oniy, Forobiy, Ibn Sino, Beruniy asarlarini va ular orqali qadimgi grek ilmini o’rgandilar, ularga sharhlar yozadilar, ulardagi turli g‘oyalarni rivojlantiradilar.

Tasavvuf ta’limotining Baxouddin Naqshband, Xoja Ubaydulloh Ahror singari yirik siymolari o‘zlarining asarlari va hikmatlari bilan jamiyatning ma’naviy poklanishi va rivojlanishi yo’lida faol xizmat qildilar. Ular o‘z davrining sehrli kuchga ega bo’lgan donishmandi, ruhshunosi bo’lishgan. Odamlar ularga yuksak ixlos va e’tiqod bilan qarashgan.