Xalqaro huquq fakulteti xalqaro ommaviy huquq va davlat huquqiy kafedrasi

4. Marginal huquqiy xatti-harakatda shaxs davlat tomonidan o‘rnatilgan jazo tizimidan qo‘rqishi oqibatida huquqqa rioya qiladi. Bu toifa shaxslar ijtimoiy faol yoki odatiy huquqiy xattiharakatni amalga oshirmaydilar. Bular ko‘proq ertaga


HUQUQIY XULQ – ATVOR




SHAKLLARI

TUZILISHI(tarkibi)




Rioya etish

Subyekt







Bajarish

Subyektive tomon




Foydalanish

Obyekt

Obyektive tomon







Qo’llash

ozodlikdan mahrum etiladigan bo‘lsa, qiynalishi, erkinligining yo‘qolishi yoki nogiron bo‘lib qolishdan qo‘rqqanidan huquqqa rioya qiladi

Huquqbuzarlik tushunchasi va mohiyati

Huquqbuzarlik – bu huquq subyektining aybli, huquqqa zid, jamiyat, davlat va shaxs manfaatlariga zarar keltiruvchi qilmishidir. Huquqqa zid xatti-harakatlar – o‘rnatilgan huquq talablarini fuqarolar tomonidan bajarmaslik yoki ularga rioya qilmaslik. Fuqarolarning huquqqa zid harakatlarni amalga oshirishi ularning huquqiy ongi va huquqiy madaniyat darajasiga bog‘liqdir. Chunki, huquqqa rioya qilmaslik ayrim fuqarolarning qabul qilingan qonunlardan xabardor emasligi yoki sodir etilgan xattiharakatini huquqqa zid ekanligini bilmasligi, ya’ni huquqiy savodsizligi natijasida yuzaga keladi. Chunonchi, ayrim fuqarolar esa mavjud qonunlarni qabul qilinganligi va busiz mumkin emasligini bilsada, shunda ham unga rioya qilmaydi. Bu kabi shaxslarning harakatida uning huquqiy madaniyatsizligi ko‘zga tashlanadi. Huquq buzilishi shaxsga, mulkka, davlatga yoki umuman jamiyatga zarar keltiruvchi ijtimoiy xavfli, qonunga qarshi harakatdir. Ushbu tushuncha huquq buzilishining quyidagi to‘rtta muhim belgisini o‘z ichiga oladi: