X. U. Aliyev Darslikda umumiy patofiziologiya, tipik patologik jarayonlar asoslari va

qichlarida esa proteinuriya, gem aturiya, silindruriya, leyko-
situriya) bilan kechadi. Pielonefritning o'tkir davrida filtrlanish
va qayta so'rilish jarayonlari orasidagi m uvozanatning buzilishi
kuzatiladi, ya’ni reabsorbsiya jarayoni pasayib ketadi. Oqibatda
organizm uchun g'oyat xavfli bo'lgan suv-tuz va kislota-ishqor
m uvozanatlarining chuqur buzilishlari kelib chiqadi.
Pielonefritning asosiy sababi bakterial infeksiya b o'lib , k o '­
pincha uni ichak tayoqchalari yoki kokklar chaqiradi. Bakteriyalar
buyrakka siydik yo'llari orqali ko'tarilishi yoki qon va limfa orqali
kirishi m u m k in . K asallik p a to g e n e z id a siydik y o 'lla r in in g
bujmayishi yoki bekilishi, ularda qon aylanishining buzilishi,
organizm ning um um iy va im m unologik reaktivligining turli ka­
salliklarda pasayib ketishi muhim o'rin to'tadi. Pielonefritning
o'tk ir va surunkali kechishi sam arali ravishda davolanm asa,
buyrak yetishm ovchiligi xavfi turiladi.
BUYRAK T O S H I KASALLIGI
Bu kasallik ancha keng tarqalgan (ayniqsa, suvsiz yoki suvida
ayrim tu zlar va h o k a zo b o 'lg a n m in taq alard a, c h u n o n c h i
Markaziy O siyoda) b o'lib , buyrak parenxim asida yoki uning
jomchalari, kosachalari va siydik naylarida siydik tarkibidagi organik
va anorganik moddalardan iborat toshlar hosil boMishi bilan
283

---

ifodalanadi. Buyrak to 'q im a sid a tosh boMishi — n efrolitiaz
jom chalar, kosachalar va siydik naylaridagi toshlar boMishi
urolitiaz deb ataladi. Odatda toshlar tarkibiga oksalat va fosfat kis­
lotalarining tuzlari, siydik kislotasi, urat tuzlari, sistin va b osh ­
qalar kiradi. K o'pincha toshlarning tarkibi murakkab va aralash