X. U. Aliyev Darslikda umumiy patofiziologiya, tipik patologik jarayonlar asoslari va

lar faolligi pasayadi. Qonda bilvosita bilirubin ortishi natijasida teri
va shilliq qavatlar sariq rangga kiradi. Uning rivojlanish darajasi
va tusi gem olizning jadalligiga bogMiq. Bir vaqtning o'zida najas
va siydik tarkibida sterkobilinogen va urobilinogen miqdorining
ortishi sababli ular kuchliroq bo'yaladi. Eritrositlar lizisi natijasida
vujudga kelgan sariqlikda qon va siydikda urobilinogen miqdori
ko‘pligi aniqlanadi.
Chaqaloqlar sariqligi. 
Chaqaloqlarda 2 xil sariqlik tafovut
qilinadi:
270

---

1) fiziologik sariqlik;
2) patologik sariqlik.
Fiziologik sariqlikka giperbilirubinemiya xos bo‘lib, bola hayo-
tining birinchi kunlaridanoq, teri va shilliq qavatlarining sarg'ay-
ishi bilan xarakterlanadi. Siydik va najas odatdagi rangda bo'ladi.
0 4 pigmentlari siydikda aniqlanmaydi. Bola hayotining 10-kunida
sariqlik yo'qoladi.
Patologik sariqlik o‘z ichiga chaqaloqlaming gemolitik kasalligini
oladi. U odatda, rezus-manfiy onalardan rezus-musbat bolalar
tug‘ilganda rezus-om ilga qarshi rezus-antitanalar to'planishi
natijasida vujudga keladi.
BUYRAKLAR P A T O F IZ IO L O G IY A S I
Buyraklar organizmda turli vazifalarni o'taydi, jumladan, ular
organizm ichki muhiti doimiyligi (gomeostaz)ni ta’minlovchi asosiy
a’zolardan biri hisoblanadi. Bu vazifa ularning suv-tuz almashinuvi,
kislota-ishqor holatining boshqarilishi, azot almashinuvi qoldiq
mahsulotlarining chiqarilishi (ekskretsiya) va boshqa jarayonlarda
asosiy o'rin tutishi bilan belgilanadi. Buyrak faoliyatining buzilishi
ko'rsatilgan jarayonlarning o'zgarishlariga olib keladi. Bu
o'zgarishlar, bir tomondan, buyrak yetishmovchiligining belgilari