Veterinariya virusologiyasi

Hujayra ichida hosil bo‘lgan kiritmalarni ko‘rish
Ko‘pchilik virus kasalliklarida hujayrada (sitoplazma va yadroda) ba’zi organ yoki to‘qimalarda maxsus birikmalar paydo bo‘lib, bularni kiritmalar deb nomlanadi.
Ularni hujayralarda joylashuvi, nuklein kislotasining tarkibi, tinktorial xususiyatni va gomogenligiga asosan sinflarga ajratiladi. Kiritma- tanachalar tanlagan holda joylashadi: chechak, gripp, quturish, paragripp va boshqa kasalliklarda sitoplazmatik kiritmalar paydo bo‘ladi.
Yirik shoxli hayvonlarning rinotraxeit kasalligida, parrandalarning laringotraxeit kasalligida, adenovirus infeksiyalari va boshqalarda – yadroda kiritmalar hosil bo‘ladi. Kiritma tanachalarini ko‘rish maqsadida hujayralar yopqich oynalarda, probirkalarda yoki penitsillin flakonchalarda o‘stirilib, tekshirilayotgan material yuqtiriladi va ma’lum muddatgacha 37⁰C inkubatsiyalangach oyna chiqarib olinib Xenksning iliq eritmasida yoki fiziologik eritmada (pH 7,0-7,2) yuviladi, filtrlovchi qog‘ozda quritilgandan so‘ng fiksatsiyalovchi eritmalarning biri bilan; Buen eritmasi 10-15 daqiqa, Karnua fiksatorida -10,–Senker 20-30, metil spirtida 15 daqiqa yoki boshqa fiksatorlarda fiksatsiyalanadi. So‘ngra preparatlar bo‘yaladi.
Gemotoksilin –eozin bo‘yog‘i bilan bo‘yalgan preparatlarda virusning kiritma-tanachalari yaxshi ko‘rinadi. Buning uchun yopgich oynada fiksatsiyalangan hujayralar distillangan suv bilan yuvilib, 5-15 daqiqa gemotoksilin eritmasiga botiriladi (Mayer, Erlix, Karakki gemotoksilini)/ har qaysi o‘stirilgan hujayra va bo‘yoq uchun, bo‘yash vaqti empirik tanlanadi. So‘ngra preparat suv bilan yuvilib, 1-2 daqiqa ammiakli suvga (200 ml distillangan suvga 2-3 tomchi ammiak qo‘shilib botirib qo‘yiladi


42-rasm.Yadro ichidagi kiritma tanachalar. Gemotoksilin eozin bilan bo‘yalgan (L. N. Nosach va boshq. boyicha).
a-e-chirmashib o‘suvchi PT-80 hujayra, yirik shoxli hayvonlarning birinchi turdagi adenovirusi yuqtirilgan: