Vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

Relaksatsiya vaqtini aniqlash: Multimediali kompyuterli ta‘limni amalga oshirish jarayonida relaksatsiya (bola kompyuterda ishlagandan keyingi barcha toliqishlarni, jumladan kо‗z toliqishini bartaraf etish) vaqtini aniqlash va unga rioya qilish asosiy muammolardan biri hisoblanadi.
Relaksatsiya vaqti bolalarning monitor ekranidagi materiallarga qarash davomiyligiga bog‗liqdir.
Relaksatsiya vaqti:

1. 
   monitor ekraniga uzlukli (diskret ravishda vaqti-vaqti bilan) qaraganda
   
2. 
   15 daqiqa davomida uzluksiz qaraganda farqlanadi.
   

Mashg‗ulot о‗tkazishda bevosita dialog metodidan foydalanish birinchi holga tо‗g‗ri keladi, ya‘ni bu metodda bola monitor ekraniga uzlukli qaraydi.
15 daqiqali uzlukli holatdagi relaksatsiya vaqti sо‗rov orqali quyidagicha aniqlandi:

1. 
   Bevosita dialog asosida о‗tkazilgan mashg‗ulotda 15 daqiqa uzlukli monitor ekraniga qaragan va bolalar kompyuterdan uzoqroq (―Sichqoncha‖ va klaviatura kabellarining uzunligi masofasida) joylashgan holda bolalarning 95 foizi 15-20 daqiqadan sо‗ng toliqishlari yо‗qolganini bildirdilar.
   

1 jadval Mashg„ulot turlari bо„yicha relaksatsiya vaqtining davomiyligi

№	Mashg„ulot turi	Bosqichlari (daqiqa)	Relaksatsiy a vaqti	Umumiy davomiyligi	Metodlari
1.	Yangi bilim beruvchi	1-b. 15 daqiqa 2-b. 15 daqiqa	15-20 daqiqa	30 daqiqa	Bevosita dialog
2.	Ekologik ta‘lim	1-b. 15 daqiqa 2-b. 15 daqiqa	15-20 daqiqa	30 daqiqa	Bevosita dialog
3.	Mustaqil ish	1-b. 15 daqiqa	5-6 soat	-	Bilvosita dialog

4.	Kompyuterli о‗yin	1-b. 15 daqiqa	5-6 soat	-	Bilvosita dialog
5.	Test о‗tkazish	1-b. 15 daqiqa	5-6 soat	-	Bilvosita dialog

Shuning uchun, ushbu tadqiqot ishida bevosita dialog metodidan
foydalanilganda mashg‗ulotlar orasidagi relaksatsiya bosqichini 15-20 daqiqa qilib olindi.
Bolalar kompyuterda 15 daqiqa davomida uzluksiz mustaqil ishlagan holda 6 soatdan sо‗ng toliqishlari yо‗qolganini bildirdilar. Shuning uchun, bu holda relaksatsiya vaqti kamida 5-6 soat bо‗lishi kerak (2.1 jadval).
Shunday qilib, relaksatsiya vaqti bolalarning monitor ekranidagi materiallarga qarash davomiyligiga bog‗liqdir.