ЎҚув адабиёти овқатланиш

Озуқа маҳсулотлари пирамидаси.

Бу пирамидада соғлом овқатланиш ва оптимал овқатланишни таъминловчи озуқа моддалар гуруҳи киритилган. Бундай маълум озуқа маҳсулотларни маълум бир “блок” остида бирлаштириш, маҳсулотларни умумийлик ва фарқли томонларини кўрсатади. Кундалик турмушда ҳам бундай тафовутлаш ўз тасдиғини топган.

1. 
   Нон, ёрма, гуруч, картошка
   
2. 
   Мева ва сабзавотлар
   
3. 
   Сут, сут маҳсулотлари
   
4. 
   Гўшт, парранда, балиқ, тухум, дуккаклилар
   
5. 
   Ёғли, қандолат маҳсулотлар, туз, шакар
   

Энг муҳими, юқорида кўрсатилган маҳсулотлар имкони борича хилма- хилликда қабул қилиниши лозим.
Соғлом одамлар учун махсус диета шарт эмас. Нотўғри фойдаланиш
натижасида фойда ўрнига зарар келтириши мумкин. Албатта, овқатланиш қоидаларини, озуқалар турли-туманлиги, энергия сарфига нисбатан қабул қилинишини билиш лозим. Доимий ўз вазнини назорат қилиш керак.
Биринчи гуруҳ маҳсулотлари, нон, ёрма, гуруч, бўғдой, картошка мураккаб углеводлар (крахмал), кальций, темир, витамин В манбаси ҳисобланади.
Нон, ёрма, картошка танлашда тавсиялар:

• 
  Қора ва сифатли буғдойдан тайёрланган нон ЮҚТ тизимига, ўт-тош касалликлари ва ҳазм тизимига ижобий таъсир қилади
  
• 
  Нон кун давомида 250-300 г миқдорда истеъмол қилиниши лозим
  
• 
  Унли кондитер ва ёғли булочка маҳсулотлари чекланади
  
• 
  Картошка кунига 150-200 г пиширилган ҳолатда (ҳайвон ёғида эмас) тавсия этилади.
  

Иккинчи гуруҳ маҳсулотлари. Бу гуруҳ таркибига витамин, микро- ва макроэлементлар, флавоноидлар тутувчи мева ва сабзавотлар киради. Бу маҳсулотлар кун давомида ўртача 400 гр тавсия этилади. Сок кўринишида овқат орасида қабул қилинса, янада фойдали бўлади. Сабзавотларни қовуриш тавсия этилмайди.
Учинчи гуруҳ маҳсулотлари, сут ва сут маҳсулотлари кальций, оқсил, витамин В, В₁₂, А ва алмаштириб бўлмайдиган аминокислоталар тутади. Сут маҳсулоти танлашда имкони борича ёғлилиги камроқ бўлган турлари танланади. 200 мл миқдорда йогурт, биокефир, творог ва пишлоқ (60-80 г), шунигдек тузи ва ёғи кам бўлган сояли маҳсулотлар қабул қилинади.