ЎҚув адабиёти овқатланиш

Бошқа микроэлементлар. Эссенциаллик хусусиятларига эга деб тахмин қилинувчи бир қатор бошқа элементлар учун тавсия этилувчи миқдорлари йўқ бўлганида, уларнинг организмга тушишининг энг юқори йўл қўйилувчи тушиши олинади. Хусусан, бор учун бунақанги даража – 20 мг/сут бўлса, ванадий учун – 1,8 мг/сут.га тенгдир.
Минерал моддалар ва микроэлементларнинг мувозанати бузилиши (дисбаланс) овқатланиш гигиенасининг энг муҳим муаммоларига киради ва мажбурий тузатиш (коррекция)ни талаб этади. Бунда катта ёшли соғлом одам учун у ёки бу микронутриентнинг алиментар танқислиги одатда парҳездаги яққол хатоликлар билан боғлиқлигини назарда тутган ҳолда организмнинг алоҳида минераллар билан таъминланганлигининг ҳақиқий даражасини тўғри баҳолаш зарур. Кўпчилик ҳолларда микронутриентлар мувозанати бузилиши узоқ вақт давомида кундалик фойдаланиладиган гуруҳдаги озиқ-овқат маҳсулотларини етарлича истеъмол қилмаганда ривожланади ва овқат стереотипи нотўғри эканлиги билан боғлиқдир. Шу тариқа, минераллар мувозанати бузилиши (дисбаланси)ни коррекциялашдаги дастлабки қадам анъанавий озиқ-овқат маҳсулотлари билан бойитган ҳолда рацион структурасини меъёрлаштиришдан иборат бўлади. Озиқ-овқат маҳсулотларини минерал моддалар билан қўшимча бойитиш фақат чекланган сондаги моддалар учун гигиеник усули сифатида қаралиши мумкин. У нисбий оммавий бехатарлик билан, айтайлик, кальцийга нисбатан ишлатилиши мумкин. Маҳсулотларга ногем темир, йод, фторни киритиш эса нисбатан қатъийроқ чекловларни ва юқорида айтиб ўтилган сабабларга кўра қўшимча асослашни талаб қилади. Кенг миқёсдаги озиқ-овқат маҳсулотларини селен, мис, рух ва бошқа микроэлементлар билан бойитиш хавфсиз бўлиши, айниқса, замонавий экологик шароитларда, уларнинг атроф-муҳитдаги концентрацияси шиддатли ўсиб бораётган пайтда бироз шубҳа уйғотади. Шу сабабли ҳам ушбу микронутриентларнинг ва эссенциаллиги тахмин қилинувчи бошқа элементларнинг индивидуал белгиланган танқислигида овқатланишга мос келувчи қўшимчалар қўшилиши ёрдамида самаралироқ ва хавфсизроқ бўлади.

8.