Utepbergenov Farxad

G’ARBİY OSİЁ XALQLARİ. 

Asholining asosiy ananaviy xwjaligi deshqonchilikdir. Qisman yarim 

kwchmanchi va kwchmanchi chorvachilik sham mavjud. Deshqonchilik suniy 

sug’orishga asoslangan bwlib twg’onlar, suv omborlari, kanal va ariqlar, 

korizlardan qadim-qadimlardan foydalanib kelinmoqda. Eron va Afg’onistonda 

lalmiga don sham ekilgan. Asosiy qishloq xwjaligi ekinlari boshoqli donlar, 

xurmo, sholi, tsitruslar, poliz ekinlaridir. Turkiya, Eron, Afg’onistonda paxta, 

tamaki, bog’dorchilik mushim wrin egallaydi.  

Moddiy madaniyati. 

 G’arbiy  Osiё xalqlarining  kwpchilik qismi qishloqlarda yashaydi. 

Qishloqlarning kwpi yirik bwlsada, uylari tartibsiz, rejasiz qurilgan. Qishloq 

markazida bozor, masjid, qaxvaxona, choyxona, boshqaruv muassasalari 

joylashgan. Tog’lik xududlarda uylar tosh, voshalarda guvala, xom g’ishtlardan, 

paxsadan quriladi. 

G’arbiy Osiёda shozirgi paytgacha malum sondagi kwchmanchi va yarim 

kwchmanchi chorvador xalqlar sham yashaydi. Arab badaviylari ёzgi yaylovlarida 

yuzlab chodirlar tikiladi. Texnika va aloqa vositalari wta zamonaviy bwlsada, 

ananaviy xwjaligi wz ashamiyatini ywqotmay qelmoqda. 

G’arbiy Osiё asholisi uy-xonadonlari twrtburchak shaklida qurilib (ichkari 

va tashqari) 2 qismga bwlinadi. Uy jishozlari bwyra-kigiz, gilam, taxta krovatlar, 

sandiqlardan iborat. Mebellardan stol, stullar, xontaxtalar mavjud. 

 

İdishlar sopol va temir buyumlardan tashkil topgan bwlsada, qishloqlarda 

quritilgan qovoqlardan qilingan idishlar sham uchrab turadi.Bugungi kunda 

zamonaviy fabrika idish-tovoqlar ananaviy buyumlarni wrnini olmoqda.  

Kiyimlari. Erkaklar beldan pastga tushadigan kwylak keng ishton, chopon, 

yaxtaklar, turli bosh kiyimlari kiyishadi. Qishda kwy terisidan tikilgan pwstinlar 

sham kiyiladi. Afg’onistonda pushtunlarda chakmonlar sham mavjud. 

---

 

17

 

Arablar kufiya, Eron va Afg’onistonda qorakwl teridan tikilgan telpaklar 

asosiy bosh kiyimdir. Oёq kiyimi sandal, tufli, etiklardan iborat.  

 

Aёllar esa twpig’igacha kwylak, uzun tor lozim, ustilariga shuningdek turli 

yaktak kwrinishidagi kiyimlar kiyishgan. Boshlariga rwmol wrashib turli zargarlik 

buyumlari taqishadi.  

 

Taomlari: bug’doy, non, wsimlik va sut mashsulotlaridan iborat. Kofe, kwk 

va qora choy asosiy ichimliklardir.