Utepbergenov Farxad

Xwjaligi. 

 Ananaviy xwjalik turlari neolit davridaёq shakllana boshlab XIX asrga 

kelganda 3 ta xwjalik madaniy tiplari: Wtroq deshqonchilik (tojiklar, wzbeklar, 

turkmanlar va qisman qoraqalpoq va qirg’izlar). Kwchmanchi chorvachilik- 

qozoq, qirg’izlar va qisman turkmanlar va wzbeklar. Yarim wtroq aralash 

deshqonchilik-chorvachilik shakllangan. Qoraqalpoq, qisman wzbeklar, turkman, 

qozoq va qirg’izlar ushbu kompleks xwjalikni olib borishgan.  

 

Neolit davrida shakllangan deshqonchilik qadimdan suniy sug’orishga 

asoslangan edi. Uning eng shimoliy xududlarga tarqalishi uchun minglab yillar 

kerak bwlgan. Suniy sug’orish inshoatlari qurilishi, ularni tartibda saqlab turish 

nishoyat katta meshnat talab qilgan.   

 

Kwchmanchi chorvachilik bilan chwl-dasht zonalarida yashovchi asholi 

miloddan avvalgi II-I ming yillikning chegarasida shug’ullana boshlagan. Uning 3 

ta turi: «meridional», «vertikal» va «statsionar» wtroq turlari rivojlangan. 

Wrta Osiёning tog’li xududlarida yaylov chorvachiligi yaxshi rivojlangan. 

Wrta Osiё va Qozog’iston xalqlari xwjaligining  ajralmas qismlaridan biri 

xunarmandchilik va turli kasb-korlar sham bwlgan. Xususan kwchmanchi 

chorvadorlar xwjalikda zarur jundan, teridan qilinadigan ashёlarni wzlari 

tayёrlashadi. 

Turli xwjalik faoliyati bilan mashg’ul asholi qadimdan iqtisodiy-savdo 

munosabatlarida bwlib, bu voqelik asholi turmushining barcha soshalarida wz 

tasirini qoldirgan.