6 – Mavzu. Chorvachilik (qoramolchilik, qo‘ychffik, echkichilik) tarmoqlari iqtisodiyoti

6 – Mavzu. Chorvachilik (qoramolchilik, qo‘ychffik, echkichilik) tarmoqlari iqtisodiyoti
O‘quv maqsadi: Chorvachilik tarmoqlarining tarkibi va rivojlanishini tahlil qilish, chorvachilik mahsulotiga bo‘lgan talabni aniqlash, iqtisodiy samaradorlik darajasini ifodalovchi ko‘rsatkichlarni, chorvachilik tarmoqlari bo‘yicha iqtisodini va uni rivojlantirish masalalarini o‘rgatishdan iborat.

Tayanch iboralar: Chorvachilik, mahsulotga bo‘lgan talab, iqtiso­diy samaradorlik, qo‘ychilik, qoramolchilik, parrandachilik, echki­chilik iqtisodi.

1. 
   Chorvachilik tarmoqlarining ahamiyati
   

Chorvachilik - qishloq xo‘jaligining muhim tarmoqlaridan biridir. U muhim ozuqa mahsulotlarini - sut, go‘sht, tuxum, baliq kabi chorvachilikdan olinadigan oqsil moddasi manbasi, sanoat ishlab chiqarishi, qayta ishlovchi sanoat uchun xom-ashyo (sut, pishloq, qatiq, go‘sht, kolbasa, teri va b.) bo‘lib xizmat qiladi.

Chorvachilik sohasida olib borilgan islohotlar natijasida 2004 yilda qoramollar bosh soni 5 mln 878,8 mingboshdan 2009 yilda 8 mln. 510,8 ming boshga yoki 144,8 foizga, shundan sigirlar soni mos ravishda 2 mln. 556,7 ming boshdan 3 mln 535,6 ming boshga yoki 138,3 foizga, qo‘y va echkilar soni 9 mln. 928,6 ming boshdan 14 mln 438,3 ming boshga yoki

4. 
   foizga, parrandalar soni esa 17 mln. 675,7 ming boshdan 33 mln. 25,8 ming boshga yoki 186,8 foizga o‘sdi.
   

2009 yilda 2000 yilga nisbatan chorvachilik mahsulotlari, jumladan, go‘sht ishlab chiqarish 841,8 ming tonnadan 1 mln 367,7 ming tonnaga, yoki 162,5 foizga, sut ishlab chiqarish 3 mln. 632,5 ming tonnadan 5 mln. 779,0 ming tonnaga yoki 159,1 foizga, tuxum ishlab chiqarish 1 mlrd

4. 
   mln. donadan 2 mlrd. 715,9 mln. donaga yoki 216,5 foizga oshdi (17.1 -jadval).
   

Chorva mollari naslini yaxshilash maqsadida oxirgi besh yil ichida chet davlatilardan 16 ming 771 bosh naslli qoramollar olib kelindi.

Shaxsiy yordamchi, dehqon va fermer xo‘jaliklari chorva mollariga malakali veterinariya xizmatlarini ko‘rsatish maqsadida zooveterinariya punktlari soni 2 ming 443 taga yetkazildi.

17.1-jadval

0‘zbekiston Respublikasi barcha toifadagi xo‘jaliklarda asosiy turdagi chorvachilik mahsulotlari ishlab chiqarish

Mahsulot turi	0‘lchov birligi	2000 u	2005 u	2006 u	2007y	2008 u	2009 u	2009yilda 2000 yilga nisbatan,%