|
Nazorat savollari:
1. Bakteriologikqurolvabakterialvositalarhaqidatushuncha bering.
2. Bakteriologikqurolniqo’llashusullarini ayting.
3. Karantin va observatsiya nima?
4. Bakteriologiko’choqvao’choqnitugatishchora-tadbirlariayting.
5.Vabo kasalligi qaysi yo’l bilan tarqaladi?
6. Chinchechak kasalligining bosqichlari va klinik belgilarini ayting.
7. O’lat kasalligi shakllari va belgilarini ayting.
8. Kuydirgi kasalligini yo’qotish chora-tadbirlarini ayting.
9. Karantin infeksiyalarda birinchi tibbiy yordamni aytib bering.
MAVZU: SANITARIYA JIHATIDAN ISHLOV BERISH. ZARARSIZLANTIRISH TURLARI VA USULLARI
Reja:
1. To‘la va qisman sanitariya ishlovi.
2. Zararsizlantirish turlari va usullari.
3. Zararsizlantirish ishlarini olib borishda xavfsizlik choralari.
Tayanch so‘zlar: sanitariya ishlovi, to‘la sanitar ishlovi, qisman sanitariya ishlovi, zararsizlantirish, dezinfeksiya, dezinseksiya, dyeratizasiya, dezaktivasiya, degazasiya.
To‘la va qisman sanitariya obrabotkasi
Germetik boshpana va pana joydan tashqarida, zararlangan hududda qolgan hamma aholi, shuningdek zararlanganlar maxsus sanitariya obrabotkasidan o‘tishlari shart. Sanitariya obrabotkasi 2 elementdan iborat:
1. Odamlarning terisi, shilliq pardalarini sanitariya obrabotkasidan o‘tkazish.
2. Kiyimlar, poyabzal, himoyaning shaxsiy vositalari va boshqalarni dezaktivasiyalash, degazasiyalash va dezinfeksiyalash.
Sanitariya obrabotkasi RM, ZM va bakteriologik vositalarning organizmga ta’sirini oldini olish va to‘xtatish maqsadida o‘tkaziladi.
Sanitar obrabotkasi to‘la va qisman bo‘ladi. Aholi o‘rtasida qisman sanitariya obrabotkasi o‘ziga va o‘zaro yordam tariqasida, shuningdek sanitariya postlari va drujinalari tomonidan o‘tkaziladi.
RM bilan zararlangan tyerritoriyada qisman sanitar obrabotkasi radioaktiv changlarni kiyim-boshdan qoqib tashlash, poyabzal va himoya vositalaridan supurib tashlash yo‘li bilan o‘tkaziladi. Bunda protivogazni echish mumkin emas. Zararlangan joydan chiqqan zahoti radioaktiv changni supurib tashlash yoki qoqib tashlash zarur. Buning uchun plashch, palto yoki boshqa ustki kiyim sekin echiladi va ularni RM dan qoqib, uchragan narsalar bilan supurib tashlanadi. Bu vaqtda o‘zini va atrofdagilarni zararlamaslik uchun shamolga teskari qarab turish kyerak.
ZM dan zararlanganda qisman sanitar obrabotkasini tezda zararlangan tyerritoriyaning o‘zida o‘tkazish lozim. Qisman sanitar obrabotkasi ximiyaviy moddalarga qarshi individual paket(IPP) yoki PXS sumkasi yordamida o‘tkaziladi. Ko‘rsatilgan vositalar topilmaganida tananing ochiq joylarini xlorli ohak eritmasi, xloraminning suvdagi eritmasi yoki dixloraminning suv – spirtdagi eritmasi bilan tozalash zarur. Hamma kiyim zaharlovchi modda bug‘ini va aerozollarni shimib olganligi sababli zararlangan joydan chiqib olgandan keyin kiyimlarni echib almashtirib olish kyerak. Tananing ochiq joylarini tozalab keyin protivogazni echish mumkin.
Bakterial aerozollardan zararlanganda tananing ochiq joylarini, himoya vositalarini, kiyimlarini va poyabzalni dezinfeksiyalovchi eritmada ho‘llangan latta bilan artiladi. To‘la sanitar obrabotkasini o‘tkazmaguncha protivogazni echish mumkin emas.
To‘la sanitar ishlovi. Aholini to‘la sanitar obrabotkasidan o‘tkazish maxsus jihozlangan stasionar yuvuvchi punktlarda, hammomlarda, dush pavilonlarida, sanpropusknikda tashkil etiladi. Bundan tashqari sanitariya obrabotkasi punkti ochiladi, unda odamlarni dushda yuvintirish uchun dezinfeksiyalovchi dush qurilmasidan yoki DDP prisepidan foydalaniladi.
DDA odamlarni dushda issiq suv va sovun bilan boshdan – oyoq yuvintirib, kiyim-bosh, poyabzal,individual himoya vositalari va boshqa yumshoq predmetlarni dezinfeksiyalab, to‘la sanitariya obrabotkasidan o‘tkazishga mo‘ljallangan. Bir vaqtning o‘zida 24 kishi yuvinishi mumkin bo‘lgani holda bir soatda 40 – 70 kishiga xizmat qila oladi. Agar kiyimlarini dezinfeksiya qilinmasa 60 – 90 kishiga xizmat qiladi. DDPda bitta dezinfeksiya kamyerasi va bitta asbob bor.
Yuvish punktlarida quyidagilar ochiladi:
1.Sanpropusknik
2. Kiyim-bosh va poyabzalni dezaktivasiyalovchi maydoncha
3.ZM va baktyeriologik vositalardan zararlanganlarni tozalashda kiyim-bosh va poyabzalni zararsizlantirish uchun maydoncha tashkil qilinadi.
Zararlanganlar va yaradorlarni to‘la sanitariya obrabotkasi OPM da yoki shahardan tashqaridagi kasalxonalarda o‘tkaziladi. Bu yerda mana shu maqsad uchun sanpropusknik yoki xuddi shu sxemadagi alohida maxsus tozalash xonasi tashkil qilinadi. U aholini tozalashdan o‘tkazish uchun qo‘llaniladi. Echinish, dush, kiyinish va dezaktivasiyalovchi maydonchadan iborat bo‘lgan sanpropusknik ochiladi.
Echinish xonasida zararlanganlardan zararlangan kiyimlarini echib olib zararsizlantirish uchun yuboriladi. Kiyim – boshni dezaktivasiyalash dezaktivasiya maydonchasida, dezinfeksiya DDAda yoki bug‘ – formalin kamyeralarida utkaziladi. Degazasiya qilish uchun qaynatiladi, shamollatiladi yoki zararsizlantiruvchi stansiyaga jo‘natiladi. Tibbiy xodimlar dezaktivasiya maydonchasida va echinish xonasida shaxsiy himoya vositalari bilan ishlaydilar, ish tugagach to‘la sanitariya obrabotkasidan o‘tadilar. Радиоактив моддалар, заҳарли моддалар ва биологик воситалар билан зарарланган ҳудуд, озиқ-овқат, сув, ем-хашак ва бошқа зарарсизлан тирилмагунча фойдаланиш учун хавфли ҳисобланади. Зарарланишнинг турига қараб, зарарсизлантириш 3 га бўлинади: дезактивация, дегазация ва дезинфекция.
Do'stlaringiz bilan baham: |
