Reja: Poyabzal tag detallari

MAVZU: Poyabzal detallariga ishlov berish
MUSTAQIL ISH
42-20 guruh talabasi Ergasheva Muxtasar
Reja:

• Poyabzal tag detallari
• Frezalar
• Aylanma pichoqlar

Poyabzal tag detallari poyabzalga yig‘ishdan oldin ishlov beriladi. Tag detallarga ishlov berish tavsifi poyabzal turiga va uni qanday maqsadlarda ishlatish uchun mo‘ljallanganligiga, hamda detallarning materiallariga bog‘liq
Poyabzal tag detallariga ishlov berish texnologik jarayonlari quyidagilar asosida ishlab chiqiladi.
- poyabzal tag detallari struktura jadvali
- tag detallari konstruksiyasining o‘ziga xosligi
- texnologik jarayonlarni loyihalash uslubiga, charm buyumlar ishlab chiqarish namunaviy texnologiyasi va adabiyotlar taxlili asosida tag detallarga ishlov berish texnika va texnologiyalarining rivojlanishiga
- sanoatning rivojlanganlik darajasiga
Poyabzal pastligi uchun tabiiy charm, g'ovak va zich rezina, charmga monand rezina va boshqalar. Namunalar - to'g'ri burchakli 20x80 mm o'lchamli yo'lakcha ko'rinishida. Charm buyumlar ishlab chiqarishda qo'llaniladigan jilvir qog’oz.
Davlat standartiga muvofiq uch xil turdagi jilvir qog'oz tayyorlanadi:
1 - oquvchan va pishiq materiallarga ishlov berish uchun,
2 - birmuncha kesish kuchlanishli materialga ishlov berish uchun
3 - kesish kuchlanishi yuqori bo'lmagan materialga ishlov berish uchun (charm, plastmass, yog'och).
Arralash poyabzal detallarini (taglik, poshna osti, patak) sirtini ularga talab qilinga shakl va tozalikni berish maqsadida ularga mexanik ishlov berishda qo'llaniladi. Ishlov berishning asosiy kriteriyasi arralangan sirtning tozaligi bo’lib hisoblanadi, qaysikim notekislikning o'rtacha balandligi bo'lib hisoblanadi.
Kesish kuchiga va ishlov berish tozaligiga materiallarga ishlov berish xossalaridan tashqari, arralash tartibi va kesuvchi asbob geometriyasi-frezalar ta’sir ko'rsatadi.
Freza ko'p tishli asbob frezaning kesuvchi tishlari uning old va orqa
chegaralari kesishuvida hosil bo'ladi, α burchak ular orasidagi charxlash burchagi, β va γ old va orqa burchaklar, δ kesish burchagi. Bu burchaklarning kattaligi va nisbatiga, hamda kesgich o'tkirlik darajasiga ko'ra (kesuvchi baxya) yuzaning ishlov berish tozaligiga bog'liq bo'ladi.
Frezalarning qachon qayerda ishlatilishiga qarab A palkalar kengligi va profiliga qarab poyabzallar frezalari klasifikatsiya bo'yicha nomerlarga va 14 ta guruhga birlashgan (profil bo'yicha). Frezaning tashqi diametri D uning mo'ljallangan vazifasiga bog'liq. Taglikni tumshuq-tutam qismini frezerlash uchun asosan diametdi D-48 mm frezalar qo'llaniladi (tishlar soni Z-8, 12 va 16), taglikni va poshnani o'rta qismi uchun, patak va poshna ostini frezerlash uchun D=45mm (Z-8, 12 va 16) ahmi qismini frezerlash uchun D-26 mm (Z=7).
Talab qilingan shakl va yuzasining silliq bo'lishi o'lchov poyabzal detallari (tag'lik, poshna, poshna osti, patak) yon atrofiga mexanik ishlov berishda aylanma pichoq qo'llaniladi. Ishlov berish aylanma pichoqda maxus FUP-3-0, FUP-2-0 uskunalarida bajariladi.
Aylanma pichoq ko'p tishli asbob hisoblanadi. Aylanma pichoq silindr bilan umumiylikni tashkil qilib, uning o'rtasida uskunaning valiga o'rnatish uchun teshikka ega (2.12-rasm).
Poyabzal aylanma pichoqlari detalga va qismlarga ishlov berish turi va belgisiga ko'ra quyidagilarga bo'linadi:
1. Taglikning uchi va ahm qismining yon atrofiga ishlov berish uchun;
2. Taglikning (ba'zi bir turdagi poyabzal uchun) ahm qismiga ishlov berish uchun;
3. Past va o'rtacha balandlikdagi poshnalarni va poshna osti yon atrofiga ishlov berish uchun;
4. Ahmdan poshna ostiga ishlov berish uchun;
5. Patakning yon atrofiga ishlov berish uchun.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. 1. Maqsudov S.S. Charm buyumlar texnologiyasi, 1-2 jild, T.2004 y.
2. 2. Maqsudova U M., Poyabzal materiallarini me'yorlash, T., Fan, 2004 y.
3. S.S. Maqsudov. Charm, mo'yna kimyosi va texnologiyasi. T., Turon-iqbol, 2004
y., 127 b.
4. S.S.Maqsudov. Charm, mo'yna kimyosi va texnologiyasi. T., TTESI. II-tom.
2006 y., 162 b.
5. S.S.Maqsudov. Charm, mo'yna kimyosi va texnologiyasi. T., TTESI. III-
tom.2006 y., 149 b.