Udk ­­ Qol jazba huqıqında

Aravada toǵ keltir de, keltirar.
Dóstlik desa, yulduz topib olganday,
Oq kókiragin ezgulikka tóldirar
Bul shuwmaqta sózler durıs óz ornında tawıp qollanılǵanılǵanlıǵın kóremiz. Arbaǵa tay tiye dese tiyegen degen qatar awdarmada Aravada toǵ keltir de, keltirar dep berilgen. Tay ornına toǵ sózi berilgen bul awdarmashınıń sóz tapqırlıǵınan kelip shıqqan sózler bir biri menen biriktirilgen hám awdarmada túp nusqanıń mazmunı saqlanıp qalǵan.
Xalqımnıń aq kókiregin súyemen degen qatar Oq kókiragin ezgulikka tóldirar dep berilgen bunıń sebebi túp nusqadaǵıday birinshi bet arqalı ózgertpesten bergende awdarmada uyqas buzılǵan bolar edi, sonıń ushın awdarmashı sóz sheberliginen unamlı paydalanǵan.
Qosıq adam kewline jaqsılıq bulaǵınan suwsın beredi. Qosıqtı súygen kewilden jamanlıq shıqpawı tiyis. Sonlıqtan qosıq burıńǵılar aytqanday, bendeniń jawırnı besikten tartıp, tabıtqa tiygenge deyin insanǵa insanǵa ómirlik ruwhıy joldas bolıp jasaydı.⁸⁷ Shayır I. Yusupovtıń shıǵarmaları usınday insanǵa ómirlik joldas bola alatuǵın biyik shıńǵa jetti. Ol xalqı ushın úlken miyras qaldırdı, endi onı ardaqlaw hám keleshek áwladqa jetkeriw, shayır shıǵarmaların dúnya ádebiyatı qatarına qosıw búgingi keleshek iyeleriniń áhmiyetli hám juwapkershilikli wazıypası bolıp tabıladı. Shayır shıǵarmaları júdá kóp awdarmalandı biraq bul jetkilikli degeni emes. Tek ǵana ózbek tili menen sheklenip qalmastanfransuz, ispan, nemec, qıtay, yapon hám basqa da xalıqlardıń tillerine awdarmalaw kerek, bunıń ushın eń áwele awdarma teoriyası qálilesiwi lazım. Jaqın keleshekte shayır shıǵarmalarınıń tili, ádebiayattaǵı kórkemligin úyreniw menen birge kórkem awdarma máselesi kóz qarasında izertlew alǵa súriledi hám nátiyjeli jumıslar ámelge asırılatuǵınlıǵına isenimiz kámil.
Qaraqalpaq shayırları lirikasınıń ózbek tiline awdarmalanıwı qaraqalpaq ádebiyatınıń rawajlanıp atırǵanınan derek beredi. Shınında da qaraqalpaq poeziyası, sonıń ishinde lirikası ideyalıq hám tematikalıq jaqtan kóptúrlilikke iye boldı, janrlıq jaqtan joqarı basqıshlarǵa kóterildi, formalıq izlenisler burın kórilmegen dárejege jetti. Qaraqalpaq ádebiyatındaǵı usınday unamlı alǵa ilgerilewler ózbek oqıwshılarınıń da qızıǵıwshılıǵına sazawar bolmaqta. Lirikamızdıń eń jaqsı úlgilerin ózbek tiline awdarma jasaw isleri joqarı basqıshlarǵa kóterilmekte. Solardıń bir kórinisi-2010-2020-jıllarda qaraqalpaq shayırlarınıń lirikası turaqlı túrde awdarmalanıp barılǵan. Ózbeksatan jazıwshılar awqamı jurnalı jurnalında qaraqalpaq shayırları lirikasınıń awdarmaları beriletuǵın arnawlı «Bir daraht novdalari» hám biziń tiykarǵı obyektimiz bolǵan «Qaraqalpaq ádebiyatı» gazetasında «Jańa awdarmalar» degen bólim bar. Bul baspalardıń 2010-2020-jılǵı sanlarında T.Jumamuratov, I.Yusupov, J. Izbasqanov, K. Karimov, B. Genjemuratov, S. Ibragimov, N. Tóreshova, U. Xojanazarov, G. Nurlepesova, J. Óteniyazov, X. Dáwletnazarov, M. Jumanazarova, P. Mırzabaeva, G. Shamuratova sıyaqlı t.b shayırlardıń shıǵarmalarınıń ózbek tilindegi awdarmaların kóriwimizge boladı.
T.Jumamuratovtıń «Tashkent», «Temir taw», «Raxmet», «Ashxabatta ushırasıw» qosıqları «Qaraqalpaq ádebiyatı» gazetası 2017-jıl 10-sanında Anvar Allambergenov tárepinen awdarmalanıp járiyalanǵan.⁸⁸ Awdarma kórkem awdarma qaǵıydalarınan sırtqa shıqpastan ámelge asırılǵan. Anvar Allambergenov qaraqalpaq ádebiyatında shıǵarmalardı ózbeke tiline awdarmalawda belsendi awdarmashı esaplanadı, onıń barlıq awdarmaları ózbek ádebiyatı oqıwshılarınıń talǵamına say keledi desek durıs aytqan bolamız. T.Jumamuratov –peyzajlıq lirikanıń sheberi. Shayırdıń usı ózgesheligin tanıtıwda Anvar Allambergenov onıń «Ashxabatta ushırasıw» qosıǵın qaraqalpaqshadan hám ózbekshege awdarılǵanın salıstırıp qarap kórsek, originaldaǵı kórkem ideya, lirikalıq mazmun, forma sının buzbastn saqlanǵanlıǵına gúwa bolamız: