Учебное пособие по предмету «Каракалпакский язык» написано и утверждено на основе учебного плана и рабочей программы. Учебное пособие предназначено для студентов высших учебных заведений, обучающихся по специальности на узбекском языке

Atlıqtıń san kategoriyası.
Atlıqlar birlik hám kóplik san mánisinde qollanıladı.
1. Birlik sanda qollanılatuǵın atlıqlar zattıń birew ekenligin bildiredi yaǵnıy arnawlı qosımtası joq.
2. Kóplik sanda qollanılıwı zattıń bir neshe ekenligin, kópligin bildiredi:
-lar / - ler qosımtası arqalı bildiriledi.
3. Geyde atlıqlardaǵı kóplik máni -lıq / -lik, -laq, -lar / -ler qosımtaları arqalı da bildiriledi. (qamıslıq, taslaq, elatlıq, tawlıq, jıńǵıllıq).
18.6. Teksttegi sózlerden atlıqlardı tabıń, qaysı sanda hám qaysı seplikte turǵanın anıqlań.
Jol kórsetiwshi
T ashkent. Amir Temur qıyabanı. Amir Temur esteligi. Qıyabannan hár kúni bir mártebe ótemen. Usı qıyabanda men óz – ózime esap beremen. Keleshegimniń tiykarı – ádillikten sabaq alaman. Ámel etiwim lazım bolǵan áhmiyetli – áhmiyetsiz normalardı ajıratıp alaman.
Keleshekte ádalatlıqtı bayraq etip, elge paydası tiyetuǵın insan bolıwdı kewlime túygenmen. Qıyabandı qorshap turǵan jasıl arshalar jıldıń tórt pasılında da báhárden dárek berip turǵanday. Bir – bir qádem basıp, Saqıpqıran esteligi tárepke qaray jol alaman. Orınlıqta otırıp, aqlıǵına Temur babamız haqqında sóylep berip atırǵan atanıń sózleri qulaǵıma shalınadı:
- Ha, anaw atta turǵan adam bizlerdiń babamız boladı, balam. Onı Ámir Temur deydi.
Júdá batır, ádil patsha bolǵan.
- Men baqshada babam haqqında qosıq yadlaǵanman.
- He, solay ma? Aytıp bereseń be, balam?
Tartım kategoriyası
Atlıqtıń tartım kategoriyası atlıq sóz ańlatqan zattıń qaysı betke, kimge tiyisli ekenligin hám onıń qanday sanda ekenin ańlatadı.
Tartım jalǵawı atlıq sózlerge jalǵanıp zattıń kimge, nege tiyisli ekenligin bildiredi.
Meniń kitabım Bizlerdiń kitaplarımız
Seniń kitabıń Sizlerdiń kitaplarıńız
Onıń kitabı Olardıń kitapları
Sózdiń túbiri p, q, k seslerine pitken sózlerge tartım jalǵawı jalǵanǵanda p – b, q – ǵ, k – g seslerine ózgeredi.
kitap – kitabı
oraq – oraǵı
terek – teregi
Tartım jalǵawı atlıqtan basqa sóz shaqaplarına da jalǵanadı hám olardı atlıqqa aynaldıradı.
birinshi, aytqanıńız.
barǵanım joq, bardım, bardıq.