Учебно-методический комплекс по "Энтомологии" подгатовлен на основе современной педтехнологии. Настоящий комплекс подготовлен на основании действующей

85-rаsm. Vоlfаrt pаshshаsi (Wohlfahrtia magnifica): 
А - urg‘оchisi; B - lichinkаsi.
Vоlfаrt pаshshаsi
 l
ichinkalari chorva mollarida miaz kasalligini tarqatadi. Miaz 
og‘ir kasallik bo‘lib, vaqtida oldi olinmasa, ba’zan o‘limga olib kelishi mumkin. 
Volfart pashshasi lichinkalari odamlarga ham tushishi mumkin. Ular odamning yara 
joyiga, terisiga, ko‘z va burniga tushganida to‘qimalarini yeb, tuzalishi qiyin bo‘lgan 
yaralar paydo qiladi. 
Demak, odam va hayvonlar hayoti uchun volfart pashshasining o‘zi emas, balki 
uning lichinkalari xavflidir. 
Volfart pashshasiga qarshi kurashish uchun avvalo ularning lichinkalari 
yaradan qisqich bilan terib tashlanadi, yara xloroforli suv, xlorofos eritmasi bilan 
yuviladi. Uy hayvonlari yarasidagi lichinkalar qirtishlab olib tashlanadi va yaraga 
lizol, volfazol, estrazol, volfartol, kodoform, kseroform, siodrin, neozidol, kreolin 
surtiladi
.
Taxin pashshalari 
(Tachinidae)
oilasi
vakillari har xil umurtqasiz hayvonlar, 
asosan hasharotlarning tanasida parazitlik qiladi. Bu oilaga 5000 dan ortiq tur kiradi. Taxin 
pashshalarining rangi ko‘pincha kulrang va kattaligi uy pashshasidek, ammo ba’zan 
undan 2-3 marta katta ham bo‘ladi. Tanasida yirik tuklar mavjudligi ularning 
xarakterli belgilaridir. Tanasining ustki tomonidagi va qornining orqa tomonidagi 
uzun tuklar ko‘zga yaqqol tashlanadi.
Taxin pashshalari kichkina, oval shaklli, tuxumlarini turli kapalak qurtlari-
arrakashlar, qo‘ng‘izlar, qandalalar lichinkalari tanasining sirtiga qo‘yadi. Tuxumdan 
chiqqan lichinkalari qurt tanasini teshib, ichiga kiradi va avvalo qurtning yog‘ 

---

239 
tanachalarini, rivojlanishining oxirida esa muskullarini va boshqa organlarini yeydi, 
natijada qurtlar halok bo‘ladi. Ayrim taxin pashshalari turlari tuxumlarini o‘simlik 
barglariga qo‘yadi. Bu holatda taxin pashshalar tuxumlarini zararkunanda hasharotlar 
qurtlari barg bilan oziqlanganda ularning oshqozoniga tushadi. Tuxumdan chiqqan 
lichinkalar zararkunanda tanasida 8-20 kun davomida rivojlanishini tugatib, qurtlar 
tanasina teshib tuproqqa tushadi.
Taxin pashshalari lichinkasining oyoqlari bo‘lmaydi, rangi oq xira, tanasining 
oldingi tomoni uchli, orqa qismi esa tekis kesilgandek ko‘rinadi. Nafas teshiklari 
tananing orqa to‘mtoq qismida joylashgan, aniq ko‘rinadigan boshi bo‘lmaydi. Taxin 
pashshalarining lichinkalari tuproqda g‘umakka aylanadi. Soxta pillalari to‘q 
mallarang, ularni ko‘pincha dalada, kuzgi va boshqa tunlamlar zararlagan o‘simlik 
atrofini kovlab topish mumkin. Taxin pashshalari mavsumda 2-4 marta nasl beradi.
Taxin pashshalari oilasi vakillari ikki qanotlilar turkumi orasida eng foydali 
hasharotlardan hisoblanadi. Ulardan tengsiz ipak qurtining kushandasi sturmiya
(Sturmia 
scutellata) 
va xasva qandalasi kushandasi tillarang faziya 
(Clytiomyia helluo) 
ni ko‘rsatib 
o‘tish zarur.