Turnikka aylanib chiqish

Cho‘kayotganni o‘z vaqtida ko‘ra bilish
Qutqaruvchining birinchi vazifasi- qanday qilib bo‘lsa ham cho‘kayotganning oldiga tez etib kelishdir. Ust bosh kiyim suzishga xalaqit qiladi. Qutqaruvchi qirg‘oq bo‘ylab yugurib, cho‘kayotgan bilan qirg‘oq orasida eng yaqin masofaga kelib, ustki kiyim bilan oyoq kiyimini echishi kerak. Shundan so‘ng suvga sakrab cho‘kayotgan tomon suzishi kerak. Tanish bo‘lmagan suv havzasida tushishda ehtiyotkor bo‘lish kerak. Qutqaruv harakatlarini boshlashda, kuchni saqlagan holda, suzish kerak bo‘ladi. Bu paytda cho‘kayotganni ko‘zdan qochirmay suv to‘lqini va oqimini hisobga olish kerak. Suzib kelgandan so‘ng qo‘llaniladigan choralar, jabrlanuvchi suvga cho‘kkanligi yoki suv sathida turishiga qarab qo‘llaniladi. Agar cho‘kuvchi suvda va suv sathida ko‘rinmasa, suvga sho‘ng‘ib qidirish kerak. Cho‘kkanning taxminiy joyi va suv yo‘nalish, tezligi hisobga olinishi kerak. Chunki cho‘kayotganni suv oqimi yon tomonga oqirib ketishi mumkin. Agar u darhol topilmasa, unda suv ostiga qayta-qayta sho‘ng‘ib cho‘kkan joyning atrofi tekshiriladi. Cho‘kkan joygaga sho‘ng‘ib palapartish izlamasdan, suv osti bo‘lak-bo‘lak holda izlanishi kerak.


CHO‘KAYOTGANGA YORDAM KO‘RSATISH
Cho‘kayotganga yordam ko‘rsatish uchun qutqaruvchi 2-3 metr qolgunga qadar suzib kelib, chuqur nafas olib, suvga sho‘ng‘ib cho‘kayotgan tanasini pastki qismidan ushlab o‘ziga orqasi bilan aylantirib oladi. Agar cho‘kayotgan qutqaruvchini qo‘llari bilan ushlab olsa chuqur nafas olib suvga sho‘ng‘ish kerak. Shunda cho‘kayotgan suv ustiga qolishga harakat qilib qutqaruvchini qo‘yib yuboradi.
Ushlashlardan qutilish quyidagi usullarda amalga oshiriladi:
- qo‘llarni pastdan ushlaganda: qutqaruqchi panjalarini siqib musht holatga keltiradi va qo‘llarni cho‘kayotganning bosh barmoqlari tomonga siltaydi (5.9-a-rasm);
- qo‘llarni pastdan ushlaganda: qo‘llarni pastga yonga siltaydi(5.9-b-rasm);
- tanani oldindan ushlaganda: qutqaruvchi kaftini cho‘kayotganning yuziga tiraydi va undan tez itariladi (-rasm);
- orqadan bo‘yindan ushlagandi: qutqaruvchi bir qo‘li bilan cho‘kayotganning yuqori qo‘li «panjalarini », ikkinchi qo‘li bilan uni tirsagini ko‘taradi, keyin qo‘lini qayirib ushlashdan qutiladi va cho‘kayotganni orqasi bilan o‘ziga aylantirib oladi.