Тошкент Тиббиёт Академияси

Вентиляция самарадорлиги ва унга таъсир этувчи омиллар.
Вентиляция самарадорлиги- ҳавонинг физик холати ва кимёвий таркиби кўрсаткичлари бўйича баҳоланади. Агар бу кўрсаткичлар амалдаги меъёрларга жавоб берса вентиляция самарадор ҳисобланади.
Вентиляция самарадорлигига баҳо бериш учун бевосита технологик жараён ўрганилиб, ҳавони физик холати ва кимёвий таркибига таъсир этувчи омиллар, уларни миқдор ва сифат кўрсаткичи тавсифи вужудга келади. Кўп холларда ишлаб чиқаришда вентиляция самарадорлигига таъсир этувчи сабабларга қуйидагилар киради:

• 
  Вентиляциядан нотўғри фойдаланилганда;
  
• 
  Вентиляция тизими мақсадга мувофиқ танланмаганида;
  
• 
  Ташкаридан ҳаво олиш ва чиқариш жойлари нотўғри чиқарилганида;
  
• 
  Ҳавони келувчи ва кетувчи тайёрлаш мосламасини самарадорсизлиги:
  
• 
  Асосий ва таркатувчи ҳаво кувурларини герметиклигини бузилиши:
  
• 
  Ҳаво кувурларини ички сатҳини камайиши, ифлосланиши, эзилиши:
  
• 
  Хонада ҳаво таркатувчи ва олиб кетувчи жойлари нотўғри жойлаштирилганида;
  
• 
  Вентиляция унумдорлигини (ҳар соатда олиб келувчи ёки олиб кетувчи ҳаво хажми) етарли эмаслиги:
  
• 
  Маҳаллий ҳаво олиб кетувчи мослама тури нотўғри ойлаштирилганлиги;
  
• 
  Маҳаллий ҳаво олиб кетувчи (мослама тури) вентиляция мосламасини ҳаво тортиш жойидан тезлик етарли эмаслиги:
  
• 
  Хона ичидаги ҳаво мувозанати қоникарли эмаслиги.
  

Хона ичидаги ҳаво мувозанати хонага ҳамма, умумий ва маҳаллий олиб келувчи вентиляциядан келадиган ҳаво хажмини (м³/соат) умумий ва маҳаллий ҳаво олиб кетувчи вентиляция олиб кетувчи м.³/соат хажмига нисбати билан аниқланади. ишлаб чиқаришдаги хоналарда манфий ҳаво мувозанати мақсадга мувофиқ эмас. Чунки бундай шароитларда ташқаридан эшик, дераза ва тиркишлардан ташкил этилмаган холатда ҳавони суриши кузатилади. Бунинг оқибатида хонага қўшни хоналар ҳавосида ёки ташқари ҳавода мавжуд зарарли ва ҳавфли омилларни кириши кузатилади. Мусбат ҳаво мувозанати айрим холларда (1,1-1,2) атайлаб ташкил этилади. Мусбат ҳаво мувозанати, цех ҳавосига зарарли ва ҳавфли омилларни чиқишини хоналарда, қўшни цехлар ва ташқарида цех ҳавосига зарарли омилларни киришини олдиниолиш мақсадида ташкил этилади.