Toshkent «noshir» 2017

Nyu-York fond birjasi yig‘ma indeksi
Bu indeks Nyu-York fond birjasida sotiladigan barcha
aksiyalarni o‘z ichiga oladi. Indeks ushbu aksiyalarning kurs
qiymati harakatining o‘rtacha hisoblangan ko‘rsatkichidir.
Ya’ni mohiyati bo‘yicha bu ko‘rsatkich Nyu-York fond birjasi
barcha kompaniyalari aksiyalarining, har bir kompaniya
aksiyalarining bozor qiymati, aksiyalarning bo‘linishi, qo‘-
shilishi va yutilish omillari e’tiborga olinib, hisoblab chiqa-
rilgan o‘rtacha narxini ko‘rsatadi. U, shuningdek, tarmoq-
larning sanoat, transport, kommunal turlari bo‘yicha bo‘linadi.

---

210
211
bunda: 
Iftse
– «Toshkent» RFB ning yig‘ma fond indeksi;
P
i
– indeks hisoblanayotgan yilda barcha bitimlar bo‘yicha
hamma turdagi aksiyalarning o‘rtacha chamalab hisoblab
chiqarilgan narxi; 
P
b
– indeks hisob-kitob bazasiga barcha
bitimlar bo‘yicha hamma turdagi aksiyalarning o‘rtacha
chamalab hisoblab chiqarilgan narxi; 
k
– indeks o‘lchov
bandlari sonini ko‘rsatadigan tuzatish koeffitsienti.
Aksiyalarning o‘rtacha chamalangan narxi quyidagi for-
mula bo‘yicha aniqlanadi:
1
1
N
i i
i
N
i
i
P q
q
P
=
=
å
å
=
,
bunda, 
P
i
– mazkur turdagi aksiya bilan so‘mlarda tuzilgan
i
- bitimning narxi; 
q
i
– ushbu turdagi aksiyalar bilan sonlarda
tuzilgan 
i
- bitimning hajmi; 
N
– savdo kunining boshidan
indeks hisoblanguniga qadar tuzilgan bitimlar soni.
Indeks hisob-kitob bazasiga barcha bitimlar bo‘yicha
hamma turdagi aksiyalarning o‘rtacha chamalangan narxi –
Rb
1999-yil 31-dekabrda savdo sessiyasidagi aksiyalar
ma’lumotlari bo‘yicha aksiyalar hajmi va soni hamda tuzilgan
bitimlar narxidan kelib chiqqan holda hisoblab chiqarildi
va 708,5 so‘mga teng deb qabul qilinadi. O‘lchov bandlarining
sonini ko‘rsatadigan tuzatish ko effitsienti hisob-kitoblar qulay
bo‘lishi uchun 100 bandga teng deb qabul qilinadi. «Tosh-
kent» RFB Rasmiy yig‘ma indeksi savdo kuni tugayotgan
yilda belgilangan indeks ko‘rsatkichi hisoblanadi.
Indeks hisob-kitob bazasini shakllantirish va o‘zgartirish
to‘g‘risidagi qaror «Toshkent» RFB Boshqaruvi tomonidan
birja rasmiy ro‘yxatiga yangi emitent kiritilayotganida qabul
qilinadi. Indeks hisob-kitob bazasiga faqat oddiy va imtiyozli
aksiyalar kiritilishi mumkin. Indeks hisob-kitob bazasini o‘z-
gartirish indeksni hisoblash usuli o‘zgartirilganda yoki birja
U o‘z tarkibidagi qismlarga kiruvchi barcha aksiyalar bozor
qiymati bo‘yicha chamalab hisoblab chiqarilgan bo‘lib, Nyu-
York, Amerika fond birjalarida kotirovka qilinadigan, shu-
ningdek, birjadan tashqari oborotda bo‘lgan jami 5000 ga
yaqin barcha kompaniyalarning aksiyalari qiymatini aks
etgaradi. Uilshir-5000 indeksi 1980-yil 31-dekabrdan boshlab
milliard dollarda hisoblanadi. Bu indeks bo‘yicha optsionlar
va fyucherslar bilan operatsiyalar amalga oshirilmaydi.