Toshkent davlat yuridik universiteti fuqarolik huquqi kafedrasi oripov jamshidbek yusubjon o

Ишонч билдирувчига қариндош шахслар доирасини аниқлашда суд Фуқаролик Процессуал Кодексининг 52-моддаси иккинчи қисмининг 2-банди ва Оила кодексининг 57, 58-моддаларига амал қилиши лозим бўлиб, уларга кўра қуйидагилар қариндошлар ҳисобланади:
ота-она, болалар, неваралар, бобо, буви, эваралар, катта бобо, катта буви;
ака-ука, опа-сингиллар, уларнинг болалари, ота-онанинг ака-ука, опа-сингиллари, уларнинг болалари, бобо, бувиларнинг ака-ука, опа-сингиллари, уларнинг болалари ва ҳ.к.;
ўгай ака-ука, опа-сингиллар⁶.
Судда вакиллик қилишнинг мақсади – фуқаролар ва юридик шахсларга ҳуқуқларини судда ҳимоя қилишда ёрдам бериш ҳамда судга иш учун аҳамиятли бўлган ҳолатларни аниқлашда ва низонинг тўғри ҳал қилинишида ёрдам бериш ҳисобланади. Шунинг учун суддаги вакил билан ишонч билдирувчи ўртасидаги моддий ҳуқуқий муносабатларнинг мавжудлиги протсессцуал муносабатларнинг келиб чиқиши учун асос бўлади.
Судда вакиллик қилиш турлари қуйидагиларга ажратилади:

• 
  қонуний вакиллик;
  
• 
  шартнома бўйича (ихтиёрий) вакиллик;
  
• 
  юридик шахс вакиллиги;
  
• 
  уставли вакиллик;
  
• 
  касаба уюшмаларининг ва бошқа жамоат ташкилотларининг вакиллиги.
  

Қонуний вакиллик. Маълумки, вакилликнинг барча турлари вужудга келишининг умумий асоси ҳуқуқ нормасидир. Бу маънода вакилликнинг барча турлари қонунийдир. Бошқача қилиб айтганда, қонуний вакиллик қонунда тўғридан – тўғри кўрсатилган ҳолларда юзага келадиган вакилликдир. Ишонч билдирувчи муомалага лаёқатсизлиги ёки қисман муомалага лаёқатлилиги сабабли, ўз ихтиёри бўйича ўзига вакил танлай олмайди, шунинг учун вакилни қонун белгилайди. Муомалага лаёқатсиз ёки муомала лаёқати чекланган шахсларнинг ҳуқуқлари ва қонун билан қўриқланадиган манфаатларини судда уларнинг қонуний вакиллари ҳимоя қиладилар. Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик Процессуал Кодексининг 66-моддасига мувофиқ, муомалага лаёқатсиз ёки муомала лаёқати чекланган шахсларнинг ота-оналари, уларни фарзандликка олганлар, васийлар ёки ҳомийлар қонуний вакиллар ҳисобланади.