Toshkent davlat sharqshunoslik instituti xitoyshunoslik fakulteti xitoy tili va adabiyoti kafedrasi

biroz tanishsan. 

(2) 

路不远，车上人有挤，与其坐车去，不如走路去。你看怎么样？

Lùbùyǔǎn, chēshàngrényǒujǐ,yǔqízuò chēqùbùrúzǒulùqù .Nǐkànzěnmeyàng?  

Yo‘l  uzoq emas, avtobùsga chiqsa tiqilinch, avtobùsda borgandan.piyoda borgan 

yaxshiroq . Nima deysan? 

---

29 

 

(3)  车上人那么挤，我宁可走路去，也不坐车去。Chēshàngrén  nàmejǐ,    wǒ 

nìngkězǒulùqù,  yěbùzuò chēqù. Avtobùsda  tiqilinch, men avtobùsda ketgandan ko‘ra , 

piyoda ketishni afzal ko‘raman. 

(4) 

他 总 是 宁 可 自 己 少 休 息 点 儿 ， 也 要 把 工 作 干 好 。

Tāzǒngshìnìngkězìjǐshǎoxiūxidiǎnr,yěyàobǎgōngzuògānhǎo. 

Ishini yaxshilab qilishi uchun , u kamroq dam olishni  afzal ko‘radi. 

(5) 

宁吃鲜桃一口，不吃烂杏一筐。 

Nìngchīxiān táoyīkǒu,bùchī làn xìng yī kuāng. 

Bir savat  chirigan o‘rik yěgandan, bir tishlam yangi shaftoli yěgan yaxshiroq. 

(6) 

他们宁愿为了爱情不享受皇官的荣华富贵，而跟所爱的人去受一辈子

苦 。 Tāmennìngyǔànwèile 

àiqíng 

bùhuángguānxiǎngshòu,érgēnsuǒài 

de 

rénqùshòuyībèizikǔ  .Ular  impérator  saroyidagi  boy  hayotdan  zavqlanishdan 

ko‘ra ,sevgini afzal ko‘rishdi va  bù sevgi bilan bùtun umrlik g’amga duch kelishdi. 

Yuqoridagi misollardan ko‟rinib turibdiki,  bù konstrusiyalarinìng barchasi tanlash 

munosabatlarini  ifodalamoqda. Bùndan tashqari ikki turdagi bajarish usulinìngyǔtuq va 

kamchiliklari    solishtirilib  talab  olinmoqda,  ulardan  biri  tanlanib,  keyingisidan  voz 

kechilmoqda. Birinchi misoldagi so„zlovchi  “他会 tā huì”  yoki “他去 tāqù“ u borishi 

yoki sen borishing  ikki xil holatdan, sen borishing  lozim tanlandi, ular o„rtasidagi farq 

ularni tanlab olingani ifodalanmoqda. 

 5-misoldagi 宁 nìng 宁可 nìngkě ni ma‟nosini ya‟ni afzal ko„rmoq  ni bildiradi 

va  murakkab  gapnìng  birinchi  qismida  ifodalanadi,  “ 不 ”  esa  mrakkab  gapnìng 

ikkinchi  qismida    qo„llanilib,voz  kechishni  bildiradi.Hamda  tanlov  munosabatini  

anglatadi. 

---

30 

 

6-misoldagi  “宁愿 nìngyǔan。。。。不 bù（也不 yěbù）konstruksiyasinìng 

foydalanish usuli  宁可 nìngkě.... 也不 yěbù  bilan bir xil bo„lib, murakkab gapnìng 

birichi qismi tanlov ,ikkinchisi voz kechishni bildiradi. 

与其 Yǔqí x 不如 bùrú   -    ko„proq fikr haqida suhbat olib borganda, maslahat 

bérganda qo„llaniladi; 

宁 可

nìngkě

也 不

yěbùx  -        ko‘proq 

so’zlovchinìngo’zinìng tanlovida qo‘llaniladi; 

宁可  nìngkě. 不要 bùyào        maqsad  -    ko„proq  bajarish  usulinìng 

maqsadi,tanlanishi ifodalash uchun qo„llaniladi; 

2 va 3 - misollarda  bir xil lekin 2- misolda so„zlovchi maslahat bérmoqda  

“与其 Yǔqí。。。不如 bùrú“  foydalanib,  unìng  tanlagan  variant  gapnìng  2-

qismda bérilmoqda . 3-misolda so„zlovchinìngo„zi tanlanib ko„rstmoqda. 

“宁可 nìngkě。。。也不 yěbù”    konstruksiyasidadan  foydalanib  unìng  tanlovi 

gapnìng  1-qismda  bérilmoqda.  Bùndan  tashqari,    “宁可 nìngkě”    ko„pincha,    ish 

harakat  bajaruvchinìng  2  ta  turdagi  umid  qilinmagan  ishdan  biroz  yaxshiroq  birini 

tanlashda  ifodalanadi.  Qisqa  ilib  aytganda,    “宁可 nìngkě”    keying  qismdagi  holat, 

oldin  ish  bajaruvchinìngo„zi  xoxishi  emas,  3-misoldagi  “走路去 zǒulù    qù”    ya‟ni 

piyoda ketaman” , 4-misoldagi ”少休息点儿 shǎoxiūxidiǎnr” kamroq dam olmoq 

由于 yóuyú,因为 yīnwèiva 因而 yīnér” 

1.由于路上人太多，所以我迟到了。 

 Yóuyú lùshangrenréntài duō,Suǒyǐ wǒ chídào le.因为 

Yo‘lda odamlar ko‘p bo‘lganligi sababli man kech qoldim. 

---

31 

 

2.因为他昨天病了，所以没来上课。Yīnwèitāzuótiānbìngle,  suǒyǐ  méi  lái 

shàngkè.