Toshkent davlat pedagogika universiteti tabiiy fanlar fakulteti

Limuzen zoti


Yuqori mahsuldorli limuzen zotini boqish va koʼpaytirish qiyin emas. Bu zot har qanday sharoitga oʼrganishi mumkin. Goʼshti yumshoq, mazali va shu xusu- siyatlari bilan zamonaviy isteʼmolchilarni oʼziga tortadi.Limuzen zoti Fransiyaning Limuzen provintsiyasida yaratilgan. Bu provintsiya qaxraton qishlari bilan tanilgan boʼlib, bu yerda anʼanaviy chorvachilik rivojlangan. Limuzen zoti qoʼpol konstitutsiyali mahalliy ishchi akvitaniya zotini yaxshilash orqali yaratilgan.Limuzen zotining tarixi XVIII asrning ikkinchi yarmidan boshlangan. XIX asrning birinchi yarmida Limuzen provintsiyasining chorvadorlari mahalliy mollarning goʼsht berish xususiyatlarini yaxshilashga, bu zotni ishchi- goʼsht-sut yoʼnalishidagi zotga aylantirishga kirishadilar. 1856 yilda limuzen zotining nasl kitobi nashr etildi.Limuzen mollari yoshligida soʼyish uchun boʼlmalarda boʼrdoqiga boqila boshlandi: tirik vazni 500 kg ga yetganda 8-10 oyligida yoki 10-12 oyligida, ayniqsa qimmatli buzoq goʼshti olish uchun 3-4 oyligida tirik vazni 140-170 kg boʼlganda. Limuzen mollari goʼsht berish va soʼyib sotilish xususiyatlari boʼyicha takomillashtirildi (limuzen zotli molning goʼshti Fransiyada eng yaxshi hisoblanadi va yuqori bahoda sotiladi).Ekstereri boʼyicha limuzen zotli qoramol goʼsht yoʼna- lishidagi mol eksterьeriga juda mos. Bu zot mollarining boshi kalta, peshonasi keng, koʼkragi chuqur, qovurgʼalari dumaloq. Bu zot rangi qizil, qizil-qoʼngʼir. Yelkasi juda keng, mushaklari yaxshi rivojlangan; dumgʼazasi keng va dumgʼaza mu- shaklari yaxshi rivojlangan.Tugʼilganda buzoqlarning vazni 36-40 sm, sutkasiga 800-1000 grammdan semiradi. Sigirlarning tirik vazni 580-600 kg, buqalarniki–1000-1100 kg. Limuzen zoti sigirla- ri yaxshi onalik xususiyatlariga ega. Bolalash osonligi 98%. Sigirlarning sut unumdorligi 1200 kg dan 1800 kg gacha, suti- ning yogʼliligi 5,0%. Koʼp miqdorda oliy sifatli goʼsht beradi. Soʼyilganda oson nimtalanadi va juda mazali goʼsht beradi. Yogʼliligi yuqori emas: mushak/yogʼ nisbati 7 ga teng, mushak/suyak nisbati–4,7. Buqachalar 18 oyligida soʼyilganda tirik vazni- ning 68-70%i miqdorida goʼsht olinadi. Mahsulotning bozor qiymati boʼyicha ham, molni boqish rentabelligi boʼyicha ham limuzen zoti goʼsht chorvachiligi uchun eng maqbul zot.