Toshkent davlat agrar unversiteti termiz filiali

Oddiy individual elektr yuritma. Elektr dvigatel ish mashinasining o’ziga o’rnatiladigan va uning kinematikasi va tuzilishini ancha takomillashtirishni talab qiladigan yuritmadir.

• 
  Maxsus individual elektr yuritma. Elektr dvigatel ish mashinasiga urnatilgan va u bilan bir butun agregat tashkil qiladigan yuritma M.i.e.yu. deyiladi. Bunday agregatlar shovqinsiz, yengil, oddiy, ishlash uchun kulaydir. Ularning foydali ish koeffitsienti yuqori va avtomatlashtirish imkoni katta buladi. Bunday yuritmalarda elektr dvigatelning ahamiyati ish mashinasi nomida ham uz ifodasini topadi, ya’ni ularga elektr suzi kushib yoziladi, masalan, elektr shpindelь, elektr urchuk, elektr separator va xakazo.
  
• 
  Ko’p dvigatelli elektr yuritma. Har bir ish organi mustakil elektr dvigateldan harakat oladigan ish mashina yuritmasi K.m.e.yu. deyiladi. Agar bunday mashinaning ayrim ish organlariga mexaniq energiya bir markazdan taksimlansa, mashinaning kinematikasi xaddan tashkari murakkablashib, undagi quvvat isrofi kupayadi, mashina ishini avtomatlashtirish kiyinlashadi.
  
• 
  Oddiy ko’p dvigatelli elektr yuritma. Har bir ish organi undan aloxida urnatilgan elektr dvigateldan harakat olib ishlaydigan murakkab mashina yuritmasi O.k.m.e.yu. deyiladi. Bunda ish organlari kinematikasi va mashina tuzilishiga xech qanday o’zgartish kiritilmaydi.
  
• 
  Individual ko’p dvigatelli elektr yuritma. Murakkab mashinaning har bir ish organi unga maxsus urnatilgan elektr dvigateldan harakatlantiriladigan yuritma I.k.m.e.yu. deyiladi. Bunda mashina kinematikasi va tuzilishi ancha takomillashtiriladi va uning ishini boshqarish va avtomatlashtirish ancha yengillashadi, quvvat isrofi kamayadi.
  

• 
  Elektr yuritmaning ish rejimlari. Elektr yuritmalarning davomli o’zgarmas, o’zgaruvchan yuklamalarda yoki qisqa va takrorlanuvchi qisqa muddatli yuklamalarda ishlash rejimlari E.yu.i.r. deyiladi. 2-rasm, a davomli, b da qisqa va v da takrorlanuvchi qisqa muddatli ish rejimlaridagi yuklama tasvirlari ko’rsatilgan.
  
• 
  Davomli ish rejimi. O’zgarmas yoki o’zgaruvchan yuklama bilan ishlash davomida elektr dvigatel turgun me’yorli haroratgacha qiziy oladigan rejim D.i.r. deyiladi. Bunday rejim kupincha ventilyator, nasos, kompressor va transportyor kabi mexanizmlarning elektr yuritmasida uchraydi.
  
• 
  Qisqa muddatli ish rejimi. Biror yuklama bilan ishlash davomida elektr dvigatel turgun me’yorli haroratgacha qizimaydigan rejim K.m.i.r. deyiladi. Bunda t₁ ish vaqti davomida R quvvatli dvigatel uzining normal haroratgacha qiziy olmaydi, elektr tarmogidan ajratilgan t₂ ning vaqt (pauza) davomida esa tashki muxit haroratigacha sovib ulguradi. Tashki muxit harorati odatda -35⁰ S olinadi. Bunda ish rejimi kupincha stanoklarning supportlari, suv tugonlarining eshiklarini ochib-yopuvchi mexanizm va sh .k. larning yuritmalarid uchraydi.
  

• 
  Takrorlanuvchi qisqa muddatli ish rejimi. Biror yuklama bilan ishlash davomida elektr motor uzining turgun normal haroratgacha qiziy olmaydigan, elektr tarmogidan uzilgan pauza davrida esa muxit haroratgacha sovib ulgurmaydigan ish rejim T.k.m.i.r. deyiladi. Bunday ish rejimi stanok, kutargich kran va sh .k. larning yuritmalarida uchraydi.