Тошкент — «МЕҲнат» —1986

6- иш. Ҳашаротларнинг ташқи тузилишини таърифлаш

Дашаротларнинг морфологияси бў-йича ўтилган материалларни пухта ўзлаштириш ва текшириш учун вояга етган ҳашаротни ташқи тузилишини таърифлаш бўйича контроль иш ўтка-зилади. Бунинг учун студентларга ёки тингловчиларга биттадан вояга етган турли хил ҳашаротлар ёстиқча-ларга қадаб берилади. Даре учун керакли асбоб-анжомлар тарқати-лади. Студентлар олдин ўтилган бешта ишни яна қайта ўқиб, қуйидаги план асосида таърифини ёзиб чиқишлари керак.
Аввал ҳашаротни бўлакларга бўл-масдан белгиларини ёзиш, сўнгра та-нани бўлакларга бўлиб уларни ифода-лаш зарур.

Ҳашаротларнинг ташқи тузилишини таърифлаш плани
ДН. В. Бондаренко вт Н. В. Глушенко маълумоти).

I. Ҳашарот танасининг шакли, кат-
талиги, ранги.
II. Бош бўлаги ва унинг ўсимта-
лари.

1. 
   Бош типи, шакли, катталиги (танасига нисбатан), бош бўлаклари, шакли, ранги.
   
2. 
   Кўз ва кўзчалари, жойланиш шакли, катталиги, ранги ва миқ-дор».
   

У. Мўйловлари: типи, узунлиги,
ранги, бўғим сонлари ва шакли, тута­шиш жойи.
4. Оғиз аппарати: жойланиши, ти­пи, тарақңий этганлик даражаси, ту­зилиши.
а) юқрри лаб ва жағлари: жойла-
ниши, шакли ва катталиги;
б) остки лаб ва жағлари: жойла-
ниши, тузилиши ва бўлакчалари.
III. Кўкрак қисми ва унинг ўсим-талари.

1. Кўкрак тузилиши: шакли ва
катталиги, бўғимларга бўлиниши ва
уларнинг муносабатлари.
а) олд кўкрак: шакли, катталиги,
структураси, ранги, елка, ён ва ост
томони.
б) ўрта кўкрак: шакли, каттали-
ги, структураси, ранги, елка, ён ва
ост томони.
в) орқа кўкрак: шакли, катталиги,
структураси, ранги, елка, ён ва ост.
томони.
2. Кўкрак ўсимталари:
а) қанотлари: сони, типи, каттали­ги, шакли, томирланиши, тинч тур-ганда ва учиш вақтида, жойланиши. Олдинги ва кетки қанотларининг фарқи, танага ңушилиши.
б) оёқлари: типи, катталиги, бў-гинлари ва бармокларининг тузили­ши.
IV. Қорин бўлаги ва унинг ўсим-талари.
1. Қорин бўлагининг тузилиши:
катталиги, шакли, типи, тергит ва
стернитларнинг сони, структураси,
ранги.
2. Қорин ўсимталари.
а) церкилари: сони, шакли, катта-
лиги, тузилиши.
б) грйфелькилари: сони, шакли,
катталиги, тузилиши.
в) тухум қўйгичи: шакли, тузи-
лиши.
Шу план асосида таърифланган ҳашарот ўқитувчи томонидан текши-риб берилади.
Н-қи см