Тошкент — «МЕҲнат» —1986

Оғиз бўлаклари тўғрилагич игна-лар ёрдамида бўлакларга ажратилади. Тайёр препаратлардан пастки жағлар ва лаб бўлаклари ікуриб чиқилади.
Пастки жағлар ички тишли ва таш-қи кавшагич япрокчалари, пастки жағ бўғимли пайпаслагичлари, устун-чалари ҳамда асосий бўғинлари аж­ратилади. Пастки лаб тилчаси, тил-ча қопчаси, пастки лаб бўғимли пай-паслагичи, ,ияк ва ияк ости бўғини кўрилади.
>2. Я л а б -с ў р у в ч и т и п д г-г и оғиз аппаратининг тузилиши би­лан танишиш учун кора ари ёки ишчи асаларининг боши олиниб/ тузилиши ва бўлаклари билан танишиб чиқилади (5- раем, Б). Юқори лабиии кўрасиз,
3- иш. Оғиз бўлаклари органлари
тилади. Бунда бош мускуллари, оғиз аппарата ва бошқа ҳамма бўлакла-ри (хитиндан ташқариси) эрийди. Сўнг бошлар сувда ёки спиртда юви-либ, соат ёки буюм ойнасига қўйилади. Булардан ташкари, олдиндан тайёр-ланган доимий оғиз органлари пре-паратларини дарега бериш маък.ул,


Иш тартиби
унинг юқори лаби кемирувчиларга ўхшаш бўғимларга бўлинмаган қалин япроқчага ўхшайди, юқори жағлар ички чеккаси тишли япроқчага ўх-шайди, қора ари ёки ишчи асалари­нинг пастки лаби ва пастки жағи кемирувчи оғиз аппаратиға нисбатан ўзгарган. Пастки жағининг асосий бўғими кўндаланг жойлашган тайёқ-чага ўхшаганлигини, бу асосий бу­рим ўртасига бўйинга чўзилганлигини, массив устунча ўрнашганлиги кў-ринади, устунчада эса сал-пал кўри-надиган рудиментар пастки жағ пай-паслагичи бор.
Пастки лабида учбурчак шакли-даги кичкинагина ияк ости бўлагини ва бўйинга !чўзилган йўғонроқ иякни, иякдаги узун пастки лаб пайпасла-гичларини кўриш мумкин. Ияк тепа-сидан туклар билан қопланган узун тилча кетади, унинг тубида бир жуфт яхши тараңқий этмаган ташңи бўлак-лари бор.
3. Сіанчиб-сурувчи оғиз аппа|рати билан танишиш учун бирор қандаланинг (уй, ўсимлик ёки сув қандаласининг) оғиз аппарата билан танишилади (5- раем, Г). Бош-нинг OFH3 аппарати бўлакларини аж-ратиб олмасдан балки уларни лупа ёки бинокуляр остида тўғрилагич иг-на ҳамда пинцет ёрдамида суриб, оғиз аппаратлари ,билан танишилади. Қан-даланинг]юқори лаби ярим овал шак-лида, тепаси юмалоқланган япроқчага ўхшаши қайд этилади. Унинг остида ўртаси тнрнопсимон <шірок,ча шаклн-

/ амалий машғулот
27

даги хартум бор, бу ўзгарган пастки япроқчага ўхшасада, аммо, пастки
лабдир. Бу хартумга тўртта узун тук лабининг ёнларида яхши тараққий
худди қинга жойлашгандек жойла- этган, бўғимларга бўлинган пастки
шади. Булардан иккита четкиси кў- лаб пайпаслагичлари бор. Оғиз аппа-
риниши ўзгарган юқори жағлар, ратининг асосий қисми пастки жағ-
иккита ўртасидаги эга кўриниши ўз- лардир. Жағлар узунасига кетган
гарган пастки жағлардир. Пайпасла- тарновли иккита узун япроқчадан
гичлар бўлмайди. иборат хартумни ҳосил қилади. Тар-
4. Сўрувчи — хартумли нов Хартум ичида най ҳосил қилади ва
оғиз аппарати билан танишиш учун у оркали гул нектари оғизга сўри-
капалакнинг оғиз аппарати кўриб лади. Хартум спирал шаклида бўлиб,
чиқилади (5- расм, В). Унинг ғиз бошнинг ости юзасида ётади. Тўртта-
аппаратида юқори жағлар рудемент ла тип оғиз аппаратларининг расмини
ҳолда, юқори ҳамда пастки \даблари чизинг.
эса редукциялашган ва кичкинагина

Урганиш объектлари. Ҳашаротнинг кўкрак тузилишини ур­ганиш учун чигирткасимонлар, су­вараклар, май қўнғизи, қрра ари, капалаклар; қанотининг тузилишини ўрганиш учун дўлана капалаги, булоң-, чилар, пардақанотлилар, тўр канот-лилар, ниначилар, пашшалар, қўн-ғизлар ва қандалалар; оёқлар тузи­лишини ўрганиш учун суварак, ви-зиллоқ баргхўр, узун мўйловли ва узун бурунли ңунғизлар, чигиртка­симонлар, бузоқбоши, бешиктерва-тарлар, асаларилар ва арилар оли-\ над и..