Tili va adabiyoti universiteti

 kǝnt
(OʻXShL,141) varianti qoʻllaniladi. 
“Bir yoshli uloq”ni anglatuvchi 
čibič 
(Tarjumon,15-10) termini XI asrga oid turkiy 
manbalarda 
čäbiš//čäpiš 
(MK,I,349), Abu Hayyonning “Kitob ul-idrok” asarida 
čäpiš 
(41), 
qirgʻiz tilida 
šïbïš 
(RSL,IV,1063) shakllarida qoʻllanishda boʻlgan. Termin hozirgi vaqtda 
Baxmal, Joʻsh shevalarida 
čibič
, Sayram, Tulkibosh, Chimkent shevalarida 
čibiš 
fonetik 
variantlarda ishlatiladi (OʻXShL,360). Terminning Hind-Yevropa tillaridan oʻzlashgan boʻlishi 
mumkinligi haqida taxmin mavjud. Qiyoslang: fors-tojikcha 
čäpiš, 
lotincha 
kapeč
, keltcha 
kapečo-s 
(IRLTYa,120). P.Safarovning farazicha, termin eron tillaridan oʻzlashgan (1972,13b). 
Qadimgi turkiy yodgorliklar (DTS,211) hamda XI asrga doir turkiy manbalarda uy 
hayvonlaridan biri 
iŋäk 
deb nomlangan: 
ürüŋ iŋäk bozaǧulačï bolmïš 
- ola sigir tugʻadigan 
boʻldi (MK,I,135). Mahmud Koshgʻariy ushbu termin oʻgʻuzlarda “urgʻochi toshbaqa” 
ma’nosini ham anglatganligini uqtirib oʻtgan. XIV asrga oid arabcha risolalar hamda XIV asr 
Xorazm yodnomalarida 
inäk 
shaklini koʻramiz: 
bir qul satǧïn bir inäk satǧïn aldïm 
(NF,147a15; 
At-tuhfa,7a6; Tarjumon,14-19; Abu Hayyon,24; Jamoliddin Turkiy,12a5; XSh,105a21; 
QR,48ch17). Radlov lugʻatida berilgan ma'lumotlarga qaraganda mazkur zoonim qora qirgʻiz, 
teleut, tobol, taranchin, usmoniy turk tillarda oʻzining asl ma’nosida qoʻllanishda boʻlgan 
(RSL,I,1443). Bugungi kunda Qashqadaryo shevalarida 
inǝ:
//
inǝk
, Buxoro shevalarida 
'nak
, 
Samarqand, Surxondaryo shevalarida 
inak
fonetik shakllari istifoda etilmoqda: 
kǝttǝmni bittǝ 
inǝ:lǝri boridi, hǝril xurma γstiyǝ tugʻayde
(OʻXShL,116). A.Sherbakning fikricha, termin kelib 
chiqishi jihatidan