Tili va adabiyoti universiteti

qu
, 
qavu 
(XSh,28b3), 
ququ 
(XSh,73a20) shakllari koʻzga tashlanadi: 
Havā 
üzrӓ berür šunqarǧa qunï 
(Mn,290b5). Jamoliddin Turkiyning “Kitob ul-bulgʻat” risolasida 
quv 
shakli qayd etilgan. Mazkur zoonim keying davr eski oʻzbek tili obidalarida mavjud emas. 
Shunday boʻlishiga qaramasdan, hozirda oʻgʻuz, qipchoq lahjalarida 
quv 
(OʻXShL,165) oʻzining 
tub ma’nosidaqoʻllanib kelmoqda. Termin “
qu-qu
” tovushga taqlid soʻzidan kelib chiqqan 
(IFRZT,21). Hozirgi oʻzbek adabiy tilida 
oqqush
(OʻTIL,I,560) sinonimi mavjud. 
“Chumoli” ma’nosidagi oʻgʻuzcha 
qarïnča
(Jamoliddin Turkiy,15a7; QR,0ch12; 
Tarjumon,11-20) termini “Devon”da 
qarïnča
(MK,III,384)// 
qarïnčaq 
(MK,I,460) shakllarida 
qayd qilingan. XIV asr Xorazm manbalarida 
qarïnča 
variantini uchratdik: 
küč bilä bir qarïnčanï 
bassaŋ bilki hali ne bolǧay alqïnda 
(G,33b4). “At-tuhfa”da 
qarïnčaq
(36a2) variatini koʻramiz. 
Chigʻatoy tilida 
qarïnčqa
, qrim tilida 
qarïnja 
(RSL,III,174), ozarbayjon tilida 
qarïšqa 
(RSL,II,181) fonetik shakllari ishlatilganini Radlov oʻz vaqtida qayd etgan. 
Qarыnja 
hozirda 
janubiy Xorazm shevalarida oʻzining asl ma’nosida ishlatilmoqda (OʻXShL,157). Fikrimizcha, 
termin 
qarïn
“qorin”, “qursaq” (DTS,427) soʻzi bilan -
ča-čaq 
kichraytirish affiksidan yasalgan. 
Böy 
(“At-tuhfa”,24b13 - oʻrgimchak) termini Mahmud Koshgʻariy lugʻatida 
böy
, 
bӧg
(MK,III,154), oʻgʻuzcha 
bi
(MK,III,224) fonetik shakllarida qoʻllangan. “At-tuxfa”da 
bäv
(26b13) varianti ham koʻzga tashlanadi. Zoonim oʻzga manbalarda koʻrinmasa-da, ammo 
bizga qadar