Тиббий биология ва генетика Тиббиёт олийгохи талабалари учун дарслик

Вируслар келтириб чиқарадиган касалликлар

Касалликнинг номи	Қўзғатувчи вирус	Тананинг жароҳатланадиган қисми	Тарқалиш йўли
Грипп	Миксовирус	Нафас йўллари: трахея ва бронхларни қопловчи эпителий	Томчи инфекция йўли билан
Оспа (чечак)	Чин чечак чақирувчи ДНК сақловчи вирус	Нафас йўллари, кейин тери	Томчи инфекция
Эпидемик паротит (тепки)	РНК сақловчи парамиксовирус	Нафас йўллари, сўлак безлари, эркакларда уруғдонлар	Томчи инфекция
Қизамиқ	РНК сақловчи парамикровирус	Нафас йўллари, кейин тери ва ичакка ўтади	Томчи инфекция
Полиомиелит	РНК сақловчи парамикровирус	Ҳалқум ва ичак, қон, орқа миянинг ҳаракат нейронлари	Томчи инфекция
Сариқ лихорадка (иситма)	РНК сақловчи арбовирус	Қон томирлар, жигар	Кана ва чивинлар орқали

Вирусларнинг келиб чиқиши хақида ҳил гипотезалар мавжуд:

1. Вируслар уларнинг паразитик дегенерацияси ҳисобига микроорганизмлардан келиб чиққан;
2. Ҳужайра органоидлари – митохондрий, хлоропласт ёки эписомалардан ривожланган;
3. Вируслар нормал ҳужайралар генмининг бир қисмидир.
Шундай қилиб вируслар ўлик ватириклик хоссаларини ўзида мужассамлаштириб, тирикликнинг бошқа шаклларидан кескин фарқ қилади ва тирикликнинг айрим томонларини (эволюцияланиш ҳусусиятини) ўзида сақлайди.