Тошпти эпидемиология, юкумли касалликлар кафедраси 3 курс Ўта хавфли инфекцияларда эпидемияга қарши чора-тадбирларни ташкиллаштириш. Вабо, Ўлат, КЎйдирги, геморрагик иситма ва бошқа касалликлар

ТошПТИ Эпидемиология, юкумли касалликлар кафедраси Эпидемиология фани Педиатрия факультети 3 курс ЎТА ХАВФЛИ ИНФЕКЦИЯЛАРДА ЭПИДЕМИЯГА ҚАРШИ ЧОРА-ТАДБИРЛАРНИ ТАШКИЛЛАШТИРИШ. ВАБО, ЎЛАТ, КЎЙДИРГИ, ГЕМОРРАГИК ИСИТМА.

Амалий машғулот №5

Машғулот мақсади ва вазифалари:

• Талабаларни Ўзбекистон Республикаси ҳудудини карантин ва ўта ҳавфли юқумли касалликларни олиб кирилиши ва тарқалишидан санитар ҳимояси билан таништириш

Талаба билиши керак:

1. ЎҲЮК, конвекцион юқумли касалликлар тушунчасини.

2. Юқумли касалликларни олиб кирилишини олдини олишнинг халқаро тизимини.

Талаба қила билиши керак:

• давлат ҳудудини ва ҳудудни санитар ҳимоясини ташкил қилиш
• фавқулодда эпидемияга қарши чора-тадбирлар ҳайяти (ФЭҚЧТҲ) томонидан ташкил қилинадиган,
• диспансеризация муддатларини аниқлаш
• беморларни поликлиника шароитида даволаганда эпидемияга қарши чора тадбирларнинг тартибини аниқлаш.
• ўчоқда эпидемияга қарши чора тадбирларни ташкиллаштириш.

Ўлат

• Ўлат-табиий ўчоқли, ўта хавфли, зооноз, бактериал инфекция бўлиб, юқори ҳарорат, лимфатик тизимнинг зараланиши, сепсис, зотилжам белгилари билан кечадиган ва ўлим ҳолатининг юқорилиги билан характерланади.

Клиник мезонлари:

• Касаллик иситманинг юқори бўлиши, лейкоцитоз билан кечади ва қуйидаги клиник шаклларда намоён бўлади:
• Регионал лимфаденит (бубонли ўлат)
• Бубонсиз септицемия (септик ўлат)
• Ўлат зотилжам, бубон ёки септик шаккларида гематоген йўл билан тарқалиб (иккиламчи ўлат зотилжами) ёки ҳавоғтомчи йўли билан ўпкага тушиши натижасида (бирламчи ўлат зотилжами) келиб чиқади.

Лаборатория мезонлари:

• Клиник синамалардан Yersinia pestisни ажратиб олиш.
• Зардобда Yersinia pestis га нисбатан антитело титрининг 4 карра ва ундан ортиқ ўсиши.

Қўзғатувчиси:

• Ўлат қўзғатувчиси – Yersinia pestis, Enterobacteriacea оиласига, Yersinia авлодига мансуб.
• Y. pestis - оддий озуқа муҳитларида ўсади, ўсиш учун қулай ҳарорат 18-22 С, аммо иссиқ қонли ҳайвонлар танасида ва паст ҳароратларда (4-8 С) ҳам кўпая олади.
• Y. pestis – антигенлиги мураккаб, Қўзғатувчи вирулентлигини , асосан, антигеннинг бирламчи фракция таъминлайди (юзани, капсула моддаси) у фақатгина иссиқ қонли ҳайвонлар танасида ҳосил бўлади. Шунингдек, вирулентликни V ва W соматик антигенлар ҳам таъминлайди.
• Y.pestis ташқи муҳитга ўта чидамли. Бир неча 10 кунлаб тупроқда, сувда, ҳайвон мурдаларида, бубон йирингида сақланади. Қуритишга чидамсиз. Одатда, фойдаланадиган дезинфекцияловчи моддалар тезда нобуд қилади.