Thesis · April 2020 doi: 10. 13140/RG

 
УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМДА ДАВЛАТ ТИЛИДА РАСМИЙ ҲУЖЖАТЛАР 
ТУЗИШНИ ЎРГАТИШДА УЗВИЙЛИКНИ ТАЪМИНЛАШ
 
Асилова Г.А. – п.ф.д., ДБҚБИ, Ўзбекистон. 
Аннотация:
Мақолада давлат тилини таълимнинг турли босқичларида ўқитишда 
узвийлик ва узлуксизликка амал қилиш тамойили таҳлил қилинган. Бўлажак мутахассиснинг 

---

ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР
 
226 
ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ
касбий 
компетенцияларини 
шакллантиришда 
расмий-идоравий 
услуб 
жанрлари 
хусусиятларини ўрганишнинг аҳамияти асослаб берилган. 
Таянч сўзлар:
узлуксиз таълим; давлат тили таълими; нутқий фаолият турлари; касбий 
компетенциялар; расмий-идоравий услуб; норматив ҳужжатлар. 
Аннотация:
В статье анализируется принцип соблюдения преемственности и 
непрерывности в обучении государственному языку на разных этапах образовательной 
системы. Обосновывается значение изучения особенностей жанров официально-делового 
стиля в формировании профессиональных компетенций у будущих специалистов. 
Ключевые слова:
непрерывное образование; обучение государственному языку; виды 
речевой деятельности; профессиональные компетенции; официально-деловой стиль; 
нормативные документы. 
Annatation:
The article analyzes the principle of succession and continuity in learning of the 
state language at different stages. It is substantiated the importance of features study of official-
business style genres in the formation of professional competence of future specialists. 
Keywords:
continuous education; learning the state language; types of speech activity; 
professional competence; official-business style; regulatory documents. 
 
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 21 октябрдаги “Ўзбек тилининг 
давлат тили сифатидаги нуфузи ва мавқеини тубдан ошириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги 
Фармонига кўра Вазирлар Маҳкамаси тузилмасида ташкил этилган Давлат тилини 
ривожлантириш департаментининг вазифалари қаторида, хусусан, “давлат тилини 
ривожлантириш, давлат тили тўғрисидаги қонун ҳужжатларига риоя этилиши устидан 
мониторингни амалга ошириш, ушбу соҳада жамоатчилик назоратининг самарали 
шаклларини жорий этиш; давлат органлари ва ташкилотлари, жумладан, маҳаллий ижро 
этувчи ҳокимият органларининг давлат тилини ривожлантириш, давлат тили тўғрисидаги 
қонун ҳужжатларига риоя этилиши устидан давлат назоратини ташкил қилиш бўйича 
фаолиятни мувофиқлаштириш” белгиланган [1]. Фармон талабларини бажариш учун 
мамлакатимизда давлат тилини ривожлантиришга қаратилган қатор тадбирлар белгиланган. 
Таълим соҳасида бўладиган ўзгаришларга келсак, олий таълим босқичида барча 
йўналишларда “Давлат тилида иш юритиш” фанининг киритилиши шулар жумласидандир. 
Маълумки, ушбу фан доирасида ривожлантириладиган компетенциялар умумий ўрта 
таълимда шакллантирилади. 
Бугунги кунда узлуксиз таълим тизимида узвийликни таъминлаш мақсадида билим, 
кўникма ва малакаларнинг босқичма-босқич шаклланиб боришига катта эътибор 
қаратилмоқда. Таълимга компетенциявий ёндашувни жорий этиш асосий талабга айлангани 
боис, кейинги йилларда узлуксиз таълим босқичларида ўқитиладиган барча фанлар қатори, 
“Ўзбек тили” фанидан ҳам давлат таълим стандартлари такомиллаштирилди. Қайта ишланган 
ўқув дастурларида такрорланган мавзулар олиб ташланди ҳамда ҳар бир мавзу муайян нутқий 
компетенцияни шакллантиришга қаратилиши стандарт талаби сифатида мустаҳкамлаб 
қўйилди.
Таълим бошқа тилларда олиб бориладиган синфлар ва гуруҳлар учун ўзбек тилидан 
Давлат таълим стандартида ўқувчилар томонидан эгалланиши керак бўлган А2 ва В1 
даражалар талаблари кўрсатилган. “Ўзбек тили фани бўйича умумий ўрта ва ўрта махсус, 
касб-ҳунар таълим муассасалари ўқувчиларига қўйиладиган малака талаблари”да А2 даража 
учун “айрим иш қоғозларини (ариза, таржимаи ҳол, эълон, тушунтириш хатини) ёза олади”, 
В1 даража учун эса “маъмурий иш қоғозлари, мутахассисликка оид ички ҳужжатлар, 
ҳисоботлар ва бошқа ёзма топшириқларни имло қоидалари асосида тўғри ёза олади” деб 
белгиланган [2]. Бунда расмий ҳужжатларнинг матнларини берилган намуналарга қараб 
тузишни ўргатиш кўзда тутилган.

---