Tema: Básekilesiwshi firma hám tarmaqtıń uzaq múddetli aralıqtaǵı teńsalmaqlıǵı hám tarmaq usınısı

Ónimniń paydalılıǵı – ónimniń insanıń bir yáki bir neshe mútájliklerin qandıra alıw qásiyeti. Tutınıw teoriyasında ónim – bul tutınıwshınıń mútájligin qandıra alatuǵın hár qanday tutınıw obyekti.
Paydalılıq funkciyasi – tutınıwshınıń tutınatuǵın ónimler kólemi menen, onıń usı ónimlerden alatuǵın paydalılıq dárejesin sawlelendiredi:

Ulıwma paydalılıq bir ónimnen izbe-iz tutınılıp barılǵanda olardan alınǵan ulıwma paydalılıq muǵdarın kórsetedi. Tutınılıw toyınǵanda ulıwma paydalılıq óziniń maksimal mánisine erisedi.
Shekli paydalılıq – ónimnen qosımsha bir birlik tutınılw nátiyjesinde alınatuǵın qosımsha paydalılıq muǵdarın kórsetedi.

– ónim boyınsha shekli paydalılıq dárejesi;
– ulıwma paydalılıq dárejesiniń ósgen bólegi;
– ónimdi tutınılǵan muǵdarınıń ósken bólegi.

1-súwret. Ulıwma paydalılıq hám shekli paydalılıqtıń ózgeriwi
Tutınılǵan ónim muǵdarınıń asıp barıwı menen ulıwma paydalılıq da asıp baradı. Bunda shekli paydalılıq kemeyip baradı. Ulıwma paydalılıq maksimal dárejege eriskende, shekli paydalılıq nolge teń boladı.
Qandatdır bir ónimnen qosımsha bir birlik tutınılǵanda, qosımsha tutınılǵan birlik aldınǵısına qaraǵanda kemrek paydalılıq beredi hám onıń bul qásiyetine shekli paydalılıqtıń kemeyiw nızamı delinedi. Matematik tilde bul paydalılıq funkciyasınıń ekinshi tártipli tuwındısı nolden kishi degeni:

2. 
   Tutınıwshı talabınıń jeke qásiyetleri
   

Funkciyanal talap ekonomikalıq ónimniń ózine say bolǵan tutınıw qásiyetleri tásirinde qáliplesedi.
Funkciyanal emes talap ekonomikalıq ónimge say bolmaǵan tutınıw qásiyetleri tásirinde qáliplesedi. Oǵan sociallıq, spekulyativ hám ratsionallıq emes talap kiredi.

1. 
   Kópshilikka erishish nátiyjeligi tutınıwshı atraptaǵılar hám moddadan artda qalmaw ushın tırısıp, kópshilik neni maqul kórse sonı satıp alıwǵa mayıl boladı.
   
2.