Тема: Анатомия панинин классификациясы рауажланыу тарийхы хам уйрениу методы

Qol hám ayaq súyekleri

Qol hám ayaq súyekleri organizimde áhmiyetli funktsiyanı atqaradı. Olardıń járdeminde adam háreketlenedi hám miynet etedi. Qol hám ayaq súyekleri haywanat dúnyasınıń rawajlanıwı nátiyjesinde bir neshshe mıń jıllar dawamında
payda bolǵan. Olar dúzilisi jaǵınan bir-birine usaydı. Leykin adam gewdesin tik turıwı, miynet etiwi aqıbetinde qol ayaq súyekleriniń kórinisi, dúzilisi, úlken kishiligi ózgergen.

Qol súyekleri

Qol súyekleri eki bólimge bolıp úyreniledi. Iyin beldewi súyekleri hám qoldıń erkin súyekleri. Iyin beldewi súyeklerne gúrek hám omıraw súyekleri kiredi.


13-súwret. Qol skeleti (aldı tárepinen kórinisi).
1-omıraw súyegi; 2-gúrek súyegi; 3-iyin aldı súyegi; 4-bilek súyegi; 5-shıǵanaq súyegi; 6-bilezik súyekleri; 7-alaqan súyekleri; 8- barmaq falangaları.


Gúrek súyegi (os scapula) úshmúyeshlik túrindegi jalpaq súyek bolıp bulshıq etler járdeminde ishki batınqı júzi menen kókirek kletkasına II-VII qabırǵalar ústine jabısqan boladı. Shetleri hám úsh múyeshi bar. Tómengi múyeshi ótkir boladı sırtqı laterial múyeshinde iyin menen birigetuǵın buwın júzi jaylasqan. Joqarǵı ishki múyishinde bulshıq etler birigetuǵın gedir-budırlıqlar boladı. Arqa tárepindegi kósheri sırtqı laterial múyishinde akrominal ósik penen tamamlanadı. Bul kósher gúrek súyegin kósher astı hám kósher ústi bólimlerge bólip turadı. Gúrek
súyeginiń sırtqı múyeshinde tumsıq tárizli ósimte jaylasqan.

Omıraw súyegi

Omıraw súyegi (os clavicula)niń bir ushı domalaq ekinshi ushı jalpaq bolıp. Jalpaq ushı menen gúrek súyeginiń akromial ósimtesine birigedi hám oǵan gúrek súyeginiń akromial ushı delinedi. Domalaq ushı menen tós súyeginiń dástesine birigedi. Omıraw súyeginiń denesinde bulshıq etler birigiwi ushın gedir budırlıqlar boladı.

Qollardıń erkin súyekleri

Qoldıń erkin súyekleriniń kópshiligi uzın (tútikshe tárizli) súyekler bolıp olarǵa iyin súyegi, bilek, shıǵanaq súyekleri hám qol pánjesi súyekleri kiredi.