Тема: Анатомия панинин классификациясы рауажланыу тарийхы хам уйрениу методы

15-súwret. Bas skeleti.

1-tóbe súyek; 2-mańlay súyek; 3-sına tárizli (tiykarǵı) súyek; 4-sheke súyek; 5-murın súyegi; 6- bet súyegi; 7-joqarǵı jaq; 8-tómengi jaq; 9-eńse súyegi.

Eńse súyegi

Eńse súyegi (os. occipitale) miy qutısınıń arqasında tómengi bóliminde jaylasqan taq súyek ol 4 bólimnen: tiykarǵı, eki shetki hám pálle bóliminen quralǵan. Bul tórt bólimi úlken eńse tesigi átirapında bolıp onı orap turadı. Eńse súyeginiń shetki bóliminde bir jup buwın júzi dónsheleri jaylasıp olar birinshi buwın omırtqasındaǵı buwın júzine birigedi. Buwın dóńsheleri ústinde kanal ajıratılıp, bas miyden keletuǵın til astı nervi usı kanaldan ótedi. Eńse súyegi pálle bóliminiń ishki júzinde boyına hám enine ketken qarıqlar bar, olarda vena qan
tamırları jaylasadı hám miy qabıǵı birigedi. Sırtqı júzinde bolsa, sırtqı dónshe hám gedir-budırlıqlar boladı. Eńse súyeginiń sırtqı tárepinde moyın hám gelle bulshıq etleri birigetuǵın gedir-budırlıqlar bar. Bul súyektiń tiykarǵı bólimi tiykarǵı súyektiń denesi menen birigip ketken, onıń keńliginde bas miydiń Varoliev kópir bólimi jaylasqan.

Tóbe súyegi

Tóbe súyegi (os. parietale) tórt múyeshli kórinistegi jalpaq súyek. Onıń tórt tárepi hám tórt múyeshi bar. Sırtqı tárepinde dóńshe bolıp, ol tóbe dóni delinedi. Ishki tárepinde arteriya qan tamırları ótetuǵın qarıqlar bar.

Mańlay súyegi

Mańlay súyegi (os. frontale) taq súyek bolıp tórt bólimnen: pálle, murın hám eki kóz bóliminen quralǵan. Pálle bólimi juqa plastinkadan ibarat bolıp, aldınǵı tárepinen 2 mańlay dóni olardıń astında qas ústi sheńberleri bar. Qas ústi sheńberiniń ortasında tórt múyeshli túrdegi murın bólimi jaylasqan. Buǵan murın tesigi hám joqarı jaqtıń mańlay ústi birigedi. Mańlay bóliminiń ishi bos bolıp, bul boslıq elek tárizli súyek boslıqlarına tutasadı. Kóz bólimi kóz kesasınıń joqarı diywalın payda etedi. Bul súyektiń kóz bóliminiń qaptalında sheńber bolıp ol bet súyeginiń mańlay ósigi menen birigedi. Mańlay súyeginiń ishki tárepinde qarıqshalar bolıp olardan qan tamırları ótedi.