Тема: Анатомия панинин классификациясы рауажланыу тарийхы хам уйрениу методы

Shanaq súyekleriniń birigiwi

Shanaq súyeginiń kópshiligi súyek járdeminde birikken, janbas súyekleri bolsa óz-ara tegis buwın járdeminde birigedi. Shat súyekleri yarım buwın payda etip birigedi. Shanaqta úlken kishi boslıqlar bolıp úlken boslıqlar jambas súyeginiń qanatları esabına payda boladı, kishkene boslıq segizkóz, otırǵısh hám shat súyekleri menen shegaralanadı. Shanaq súyekleri adam júrgende gewde awırlıǵın ayaqqa ótkeredi hám úlken kishi shanaq boslıqları organlardı sırtqı ortalıqtıń tásirinen saqlap turadı.
Hayallar shanaǵı diametriniń úlken kishiligi, shat súyekleri birigiw múyeshiniń topırlıǵı, shanaq súyekleriniń kelte bolıwı hám segizkóz súyegi tómengi ushınıń tuwrı bolıwı menen erkekler shanaǵınan parq qıladı.

Ayaqtıń erkin súyekleri

Ayaqtıń erkin turǵan bóliminiń súyekleri úsh bólimnen: san, baltır hám ayaq pánjesinen turadı.

San súyegi

San súyegi (os femur) organizmdegi eń úlken hám bekkem nay tárizli súyek. Bul súyektiń denesi hám eki ushı bolıp, joqarǵı ushında ádewir úlken shar tárizli bassha, hám shar tárizli buwın kólemi boladı.
Shar tárizli bassha shanaq súyegindegi otırǵısh shuqırshasına kirip turadı. Shar tárizli basshada júzekirek shuqırsha bolıp, oǵan buwınnıń ishki baylamı
jabısadı. San súyeginiń moyın bólimi denesine ótiw jerinde úlken hám kishi dóńsheler, sonday-aq dónsheler ara gedir-budır sızıqlar jaylasqan.
San súyeginiń denesi biraz búgilgen úsh qırlı domalaq formaǵa iye bolıp, arqa tárepinde gedir-budırlıqlar bar. San súyeginiń juwanlasqan tómengi ushında bulshıq et jabısatuǵın medial hám laterial ósikler jaylasqan. Eki birdey ósik aldınǵı tárepinde buwın júzleri menen óz-ara tutasıp turadı. Bul jerde dize qaqpaǵı jaylasadı. Bul ósikler arasında shuqırsha boladı.

Dize qaqpaǵı súyegi

Dize qaqpaǵı súyegi (patella) organizmdegi eń úlken erkin (sesama tárizli) súyek. Bul súyek úshmúyeshlik túrinde, joqarǵı tárepi keń, tiykarı-tómengi bólimi ushlı bolıp, shókkishshe delinedi. Denesiniń aldınǵı tárepi tegis emes arqa tárepi tegis bolǵan bul súyekke tórt baslı bulshıq ettiń sińiri birigedi.